ме́ркнуць, -ну, -неш, -не; ме́ркнуў, -нула і мерк, -кла; -ні; незак.
1. Траціць паступова яснасць, бляск; цямнець.
Зоркі меркнуць.
2. перан. Траціць сілу, славу, значэнне.
Слава меркне.
|| зак. паме́ркнуць, -ну, -неш, -не; паме́ркнуў, -нула і паме́рк, -кла; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
краса́, -ы́, ж.
1. Хараство, прыгажосць; што-н. прыгожае, прывабнае.
К. асенняга лесу.
К. беларускага краю.
Дзявочая к.
2. Упрыгожанне, слава чаго-н.
К. і гордасць Мінска — сталічныя паркі і тэатры.
3. Пылок на злакавых раслінах, што красуюць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бессмяро́тны
1. прил. бессме́ртный;
~ныя багі́ — бессме́ртные бо́ги;
2. прил., перен. бессме́ртный; неувяда́емый;
~ная сла́ва — бессме́ртная (неувяда́емая) сла́ва;
3. в знач. сущ. бессме́ртный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перасягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -сегняце́, -ну́ць; -ні́; зак., што.
Выйсці за якія-н. межы; аказацца большым за што-н. вызначанае.
Слава аб гераічным учынку перасягнула межы краіны.
Ураджай бульбы перасягнуў 200 цэнтнераў з гектара.
|| незак. перасяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зага́снуць сов.
1. зага́снуть, зату́хнуть;
~слі агні́ — зага́сли огни́;
2. перен. уга́снуть, поме́ркнуть, потускне́ть;
3. перен. (миновать) закати́ться;
сла́ва яго́ ~сла — сла́ва его́ закати́лась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
молва́ ж. по́галас, -су м., по́галаска, -кі ж., пагало́ска, -кі ж., (слухи) чу́ткі, -так; прост. гавэ́нда, -ды ж.; (репутация) сла́ва, -вы ж.;
дурна́я молва́ нядо́брая сла́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.
1. Коцячыся, трапіць куды-н.
Мячык закаціўся ў куток.
Кола закацілася за вугал.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апусціцца за гарызонт (пра нябесныя свяцілы).
Сонца закацілася за лес.
Яго слава ўжо закацілася (перан.).
|| незак. зако́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пацьмяне́ць сов.
1. поме́ркнуть;
зо́ркі ~не́лі — звёзды поме́ркли;
2. потускне́ть;
срэ́бра ~не́ла — серебро́ потускне́ло;
3. перен. поме́ркнуть, потускне́ть;
сла́ва не ~не́ла — сла́ва не поме́ркла (не потускне́ла)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыско́к, ‑у, м.
Невялікі скачок; падскок. Слава падхапіў кацялок і з прыскокам пабег да вады. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Прэж ’спачатку’ (Нас.). Укр. преж ’раней, перад’, рус. дыял. преж ’раней, калісь’. Не зусім ясна. Відаць, кантамінаваная форма перад (гл.) і ц.-слав. прежде (вышэйшая ступень ад прѣдт* ’раней’, параўн. стараж.-рус. предняя слава (Слова аб палку Ігравым), ’былая слава’ (Грыгаран, Этнолингвистика текста, 2, 61).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)