адкасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак., што.
1. Скасіць невялікую частку чаго-н. (ад краю).
А. траву ад дарогі.
2. Пакасіць пэўны час; скончыць касьбу.
Ён тры дні адкасіў.
3. Адпрацаваць на касьбе ўзамен за што-н.
А. за доўг.
|| незак. адко́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падсе́ў, ‑севу, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падсяваць — падсеяць.
2. Другая (дадатковая) культура на полі, засеяным асноўнай культурай. Скасіць зялёны падсеў на сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перекоси́тьII сов. (скосить всё, всех) прям., перен. перакасі́ць, паперако́шваць, пакасі́ць, скасі́ць на́нава.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скос, ‑у, м.
1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. скасіць 2 — скошваць 2.
2. Пакаты бок чаго‑н.; схіл, адхон. Скос скалы. Скос берага рэчкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дакасі́ць, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; заг. дакасі; зак., што і без дап.
1. Закончыць касьбу чаго‑н. Дакасіць пожню.
2. Скасіць да якога‑н. месца. Дакасіць да дарогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ата́ва, ‑ы, ж.
Трава, якая вырасла ў той жа год на пакошы. На лугах ужо рассцілалася зялёнымі аксамітамі пяшчотна-кволая атава. Колас. Проста атаву скасіць, ды не проста ў хлеў скласці. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́касіць, -кашу, -касіш, -касіць; -кашаны; зак.
1. што. Скасіць дзе-н. траву і пад.
В. сенажаць.
2. перан., каго-што. Знішчыць у вялікай колькасці (агнём, пошасцю і пад.; разм.).
Некалі тут халера выкасіла многа людзей.
Пажарам выкасіла (безас.) паўвёскі.
В. кулямётам рады ворага.
|| незак. выко́шваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. выко́шванне, -я, н.
|| прым. выкасны́, -а́я, -о́е (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Скасу́рыцца ‘паглядзець коса’ (Барад.), скасы́руваць ‘крыўдаваць; пляткарыць’, скасы́рны ‘незычлівы, нядобразычлівы’ (Ян.), сюды ж скусорьщца ‘коса глядзець на каго-небудзь’ (Шымк. Собр.). Да скоса, коса (гл. касы) з суфіксальным нарашчэннем ‑ур‑/‑ыр‑, параўн. касаву́рыць (гл.), дзе перад суфіксам з’яўляецца прыстаўное ‑в‑, прыставачнае ўтварэнне скасаву́рыцца ‘скасіцца, паглядзець скоса’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Бяльк.), ‘скасіць вочы; злавацца’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
закасі́ць 1, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак., што і чаго.
Косячы, перайсці мяжу, скасіць частку чужой сенажаці. То закосіш чужога трохі, то заарэш, а праз гэта кожны дзень сваркі, панятыя. Галавач.
закасі́ць 2, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак.
Пачаць касіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакасі́ць 1, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак., што.
Зрабіць што‑н. касым, несіметрычным; скрывіць. Перакасіць раму. Перакасіць каўнер. □ Твар у жанчыны раптам змяніўся: яго перакасіла нянавісць. Скрыган. / у безас. ужыв. Твар у .. [Алы] перакасіла гневам. Яна падскочыла да цёткі Ксюшы і з усяе сілы пляснула далоняй па твары. Карпаў.
перакасі́ць 2, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак.
1. што. Скасіць далей за вызначаную мяжу. Дзямян з.. [Мікітам] не сварыўся, не пераараў яму мяжы, не перакасіў. Пестрак.
2. перан.; каго. Скасіць, знішчыць, загубіць усіх, многіх. Па горадзе папаўзлі чуткі: партызаны напалі на фашыстаў, стралялі з гармат і быццам бы перакасілі процьму фашыстаў. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)