манускры́пт, ‑а, М ‑пце, м.

Старажытны рукапіс. У бібліятэцы захоўваецца 26000 манускрыптаў, некаторыя з іх напісаны 600 год назад. «Звязда».

[Ад лац. manus — рука і scribere — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перга́мент, -у, М -нце, м.

1. Пісчы матэрыял з цялячай скуры, якім карысталіся да вынаходства паперы, а таксама рукапіс на такім матэрыяле.

2. Папера, якая не прапускае тлушчу і вільгаці.

|| прым. перга́ментны, -ая, -ае.

П. скрутак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэшыфрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што.

Разабраць (разбіраць) напісанае шыфрам, тайнапісам або на якой-н. невядомай старажытнай мове; расшыфраваць (расшыфроўваць).

Д. рукапіс.

|| наз. дэшыфро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перакрэ́сліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., што.

Закрэсліць зусім, цалкам або ў многіх месцах.

П. старонку. П. рукапіс. П. былое сяброўства (перан.: звесці на нішто яго ролю, значэнне).

|| незак. перакрэ́сліваць, -аю, -аеш, -ае; наз. перакрэ́сліванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́чытаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Даведацца пра што-н. з прачытанага.

В. навіну.

2. Выверыць, чытаючы (спец.).

В. рукапіс.

|| незак. вычы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. вы́чытка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абкарна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што (разм.)

1. Падрэзаць, абстрыгчы вельмі коратка, няроўна.

А. валасы.

2. перан. Няўмела скараціць які-н. тэкст; пазбавіць якое-н. вучэнне, тэорыю чаго-н. істотнага; сказіць.

А. рукапіс.

А. гіпотэзу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́ратаваць, -тую, -туеш, -туе; -туй; -таваны; зак., каго-што.

1. Пазбавіць ад чаго-н. (страшнага, небяспечнага і пад.).

В. тапельца.

2. Захаваць у цэласці, зберагчы.

В. рукапіс ад знішчэння.

|| незак. вырато́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выратава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узіра́цца несов. (пристально, внимательно) вгля́дываться, всма́триваться;

у. ў ру́капіс — вгля́дываться (всма́триваться) в ру́копись

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

археты́п, ‑а, м.

1. Самы старажытны рукапіс твора, які служыць першакрыніцай для наступных копій. // Першы адбітак друкаванага выдання.

2. Спец. Старажытнейшая, першапачатковая форма слова.

[Грэч. archétypon — першавобраз, арыгінал, першаўзор.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неафо́рмлены, ‑ая, ‑ае.

1. Які не набыў канчатковага знешняга выгляду, формы, структуры і г. д. Неаформлены рукапіс.

2. Які не мае законнай сілы. Неаформлены дакумент.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)