памі́лаваць, -лую, -луеш, -луе; -луй; -лаваны; зак., каго (што).
1. Дараваць каму-н. віну, пашкадаваць.
Не памілуе вас за гэта бацька.
2. Адмяніць або змякчыць пакаранне асуджанаму.
П. асуджанага.
|| наз. памі́лаванне, -я, н. (да 2 знач.).
Просьба аб памілаванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хвілі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да хвіліна.
•••
Адну хвілінку — просьба трохі пачакаць.
На хвілінку — на кароткі час, ненадоўга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вымо́га ’просьба з пагрозай’ (КЭС, лаг.). Бязафікснае ўтварэнне ад вымагаць (гл.) або запазычанне з польск. wymoga ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
умо́льны, ‑ая, ‑ае.
Які выражае вельмі моцную просьбу. Умольны позірк. Умольныя вочы. □ Бярозка махаў рукой, і ў гэтым жэсце была ўмольная нямая просьба аб дапамозе. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мальба́, ‑ы, ж.
Вельмі моцная просьба. Васілёк ведаў, што з дзедам заўсёды цікава хадзіць, таму з мальбой у голасе папрасіў: — Дзядуля, вазьміце і мяне з сабой! Рылько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мнагакра́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які паўтарыўся, паўтараецца многа разоў. Мнагакратная просьба.
2. У матэматыцы — лік, кратны многім лікам.
•••
Мнагакратны від дзеяслова — форма дзеяслова, якая абазначае працяглую паўтаральнасць дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Про́сьбіт ’той, хто звяртаецца з просьбай, прашэннем да каго-небудзь’ (ТСБМ). Да просьба < прасіць з агентыўным суф. ‑іт; параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 44.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зака́з, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што-н.
Па заказе (таксама перан.: па чыёй-н. просьбе, патрабаванні). Паліто на з.
Як на з. або як па заказе (пра тое, што адпавядае якому-н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным).
2. Заказаная рэч.
Разнесці гатовыя заказы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чалабі́цце, ‑я, н.
1. Гіст. Падача чалабітнай. // Пакорная просьба да цара ці іншай якой‑н. высокапастаўленай асобы.
2. Тое, што і чалабітная.
3. Уст. Нізкі паклон з дакрананнем ілбом да зямлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зая́ва, ‑ы, ж.
1. Пісьмовая просьба, складзеная па ўстаноўленай форме. Падаць заяву. □ На заяве была напісана рэзалюцыя: «Даць разлік». Дадзіёмаў.
2. Чыё‑н. выказванне, паведамленне, звычайна катэгарычнае, рашучае. Зрабіць заяву. Выступіць з заявай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)