атракцыён, ‑а, м.
1. Эфектны нумар цыркавой або эстраднай праграмы.
2. звычайна мн. (атракцыёны, ‑аў). Назва забаў у парках, на святочных гуляннях (каруселі, гушкалкі і інш.).
[Фр. attraction.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бісі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што і без дап.
Паўтарыць (паўтараць) або выканаць (выконваць) звыш праграмы які‑н. твор па жаданню публікі. Бісіраваць песню.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Марскі разбойнік.
2. перан. Пра варожых лётчыкаў, якія робяць налёты на мірныя гарады і вёскі.
3. Пра ўгоншчыкаў самалётаў.
Паветраныя піраты.
4. перан. Пра таго, хто выкарыстоўвае што-н. з парушэннем аўтарскіх правоў.
|| прым. піра́цкі, -ая, -ае.
Пірацкая копія камп’ютарнай праграмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цвік, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Металічны або драўляны стрыжань, завостраны на канцы, прызначаны для змацоўвання чаго-н.
Забіваць цвікі ў дошку.
2. перан., чаго. Самае значнае, галоўнае (разм.).
Ц. праграмы.
Ц. сезону.
|| памянш. цвічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.
|| прым. цвіко́вы, -ая, -ае і цвіка́рны, -ая, -ае.
Цвіковая прамысловасць.
Цвікарны цэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прагра́мны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да праграмы. Праграмнае кіраванне. // Які адлюстроўвае праграму. У прадмовах да сваіх кніжак і ў праграмных вершах Багушэвіч абгрунтаваў гістарычнай права беларускага народа на сваё нацыянальнае мастацтва. Конан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тэлебача́нне ‘трансляцыя рухомых відарысаў, тэлевізія’, ‘установа, што перадае тэлевізійныя праграмы’ (ТСБМ, Мова Сен.). Калька з рус. телеви́дение ‘тс’, што, у сваю чаргу, з’яўляецца паўкалькай з франц. télévision або англ. television ‘тс’, т. зв. еўрапеізмаў-гібрыдаў, утвораных на аснове грэч. τῆλε ‘далёка’ і лац. visio ‘выява, бачанне’ ў пачатку XX ст. (Арол, 4, 54; ЕСУМ, 5, 538). Гл. тэле- і бачыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
алімпі́йскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да Алімпа. Алімпійскія багі.
2. Урачыста-спакойны, непарушны. Лемяшэвіч цярпліва чакаў у настаўніцкай, спачатку абураючыся, потым — з алімпійскім спакоем: сядзеў і перачытваў школьныя праграмы. Шамякін.
•••
Алімпійскія гульні гл. гульня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самагу́бства, ‑а, н.
Наўмыснае пазбаўленне сябе жыцця. Пакончыць жыццё самагубствам. □ Калі чалавек любіць жыццё, дык што змушае яго на самагубства? Колас. На глебе беспрацоўя і галечы — жудасныя самагубствы, трагедыі, ад якіх ледзянее ў жылах кроў. Таўлай. // Шкода, якую чыніць сам сабе чалавек. [Шыковіч:] — У нашыя з вамі гады і пры нашай камплекцыі многа есці — самагубства. Шамякін. // перан. Банкруцтва, крах чаго‑н. Ажыццяўленне падобнай праграмы (уласнай праграмы аўтараў «credo») было б раўназначна палітычнаму самагубства рускай сацыял-дэмакратыі, раўназначна велізарнай затрымцы і прыніжэнню рускага рабочага руху і рускага рэвалюцыйнага руху. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каро́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кароны (у 1, 2 знач.). // Уст. Дзяржаўны, урадавы (пра манархічныя краіны). Каронны суд. Каронныя землі. □ Кароннае войска стаяла кругом, мястэчкі і вёскі карала агнём. Вялюгін.
2. Лепшы, найбольш ўдалы. Каронная роля артыста. Каронны нумар праграмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пара́граф, ‑а, м.
Частка тэксту ўнутры раздзела, якая мае самастойнае значэнне і пазначана звычайна знакам § і парадкавым нумарам. Першы параграф. // Сам знак §. // Разм. Правіла, настаўленне, змешчанае ў якім‑н. раздзеле статута, праграмы і пад. На вайне .. [фон Адлер] заўсёды рабіў па-свойму, рэдка прытрымліваючыся непарушных параграфаў статута. Шамякін.
[Лац. paragraphus ад грэч. parāgraphos — знак новага раздзела тэксту.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)