мать ма́ці, род. ма́ці и ма́церы ж., ма́тка, -кі ж.; мн. ма́ці нескл., ма́ткі, -так, разг. мацяркі́, -ро́к;

крёстная мать хрышчо́ная (хро́сная) ма́ці;

посажённая посажёная мать пасаджо́ная ма́ці;

показа́ть ку́зькину мать даць ды́хту;

в чём мать родила́ у чым ма́ці нарадзі́ла;

всоса́ть с молоко́м ма́тери усмакта́ць з малако́м ма́ці;

мать честна́я! ма́тухны мае́!;

ро́дина-мать радзі́ма-ма́ці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́ставить сов.

1. вы́ставіць;

2. (высунуть) вы́сунуць, мног. павысо́ўваць;

3. (показать) вы́ставіць, мног. павыстаўля́ць; паказа́ць;

вы́ставить карти́ну вы́ставіць (паказа́ць) карці́ну;

вы́ставить в дурно́м све́те вы́ставіць на смех (на пасме́шышча);

4. (прогнать) вы́гнаць, мног. павыганя́ць;

5. (вынуть) вы́няць, мног. павыма́ць;

вы́ставить ра́му вы́няць ра́му;

6. (предложить для решения, обсуждения и т. п.) вы́лучыць, вы́ставіць, вы́сунуць;

вы́ставить кандидату́ру вы́лучыць (вы́ставіць, вы́сунуць) кандыдату́ру;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рак м., астр. Рак

рак I м., зоол. рак;

чырво́ны як р. — кра́сный как рак;

сядзе́ць як р. на ме́ліпогов. сиде́ть как рак на мели́;

паказа́ць, дзе ра́кі зіму́юцьпосл. показа́ть, где ра́ки зиму́ют;

на бязры́б’і і рак — ры́бапосл. на безры́бье и рак — ры́ба;

гро́зны р., ды во́чы зза́дупосл. гро́зен рак, да глаза́ сза́ди

рак II м., мед. рак

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пята́ ж.

1. пя́тка, пята́;

2. пята́;

п. касы́ — пята́ косы́;

п. дзвярэ́йспец. пята́ две́ри;

ахіле́сава п. — ахилле́сова пята́;

па пя́тах — по пята́м;

з галавы́ да пят — с головы́ до пят;

быць пад пято́й — (у каго) быть под башмако́м (у кого);

наступа́ць на пя́ты — наступа́ть на пя́тки;

падма́заць пя́тыпоказа́ть (подма́зать) пя́тки;

кату́ па пяту́ — от горшка́ два вершка́;

ко́раткі пя́ты — кишка́ тонка́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фі́га I ж.

1. (дерево) фи́га;

2. (плод этого дерева) фи́га, инжи́р м., ви́нная я́года

фі́га II ж., разг. ку́киш м., шиш м., фи́га, ду́ля;

паказа́ць (вы́ставіць) фі́гупоказа́ть фи́гу (ку́киш, шиш, ду́лю);

ф. з ма́слам, ф. на тале́рцы — ку́киш (фи́га) с ма́слом;

фі́гай но́са не даста́ць — фи́гой но́са не доста́ть;

глядзі́ць у кні́гу, а ба́чыць фі́гупогов. смо́трит в кни́гу, а ви́дит фи́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

су́нуць I сов.

1. в разн. знач. су́нуть;

с. со́ску ў рот — су́нуть со́ску в рот;

с. пале́на ў аго́нь — су́нуть поле́но в ого́нь;

с. гро́шы — су́нуть деньги;

2. разг. (с раздражением показать) ткнуть;

су́нуў яму́ пасве́дчанне пад нос — ткнул ему́ удостовере́ние под нос;

3. разг. пырну́ть;

су́нуў нажо́м у бок — пырну́л ножо́м в бок

су́нуць II несов. (перемещать) дви́гать;

не сунь но́са ў чужо́е про́сапосл. не суй но́са в чужо́е про́со; всяк сверчо́к знай свой шесто́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзве́ры ед. нет дверь ж.;

глухі́я дз. — глуха́я дверь;

ца́рскія дз.церк. ца́рские врата́;

палі́тыка адчы́неных дзвярэ́й — поли́тика откры́тых двере́й;

лама́цца (бі́цца) у адчы́неныя дз. — ломи́ться в откры́тую дверь;

дзень адчы́неных дзвярэ́й — день откры́тых двере́й;

пры зачы́неных дзвяра́х — при закры́тых дверя́х;

паказа́ць на дз. — (каму) показа́ть (указа́ть) на дверь (кому);

дз. ў дз. — дверь в дверь;

сту́кацца ў дз. — стуча́ться в дверь;

зачыні́ць дз. — (перад кім) закры́ть дверь (перед кем);

бра́знуць дзвяра́мі — хло́пнуть две́рью;

дз. не стыка́юцца — дверь не закрыва́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я

1. род., вин. мяне́; дат., предл. мне; твор. мной, мно́ю; мн. мы мест. личн. я;

2. в знач. сущ., нескл., ср. я;

маё друго́е «я» — моё второ́е «я»;

па мне — по мне;

я ду́маю! — я ду́маю!;

паказа́ць сваё «я»показа́ть своё «я»;

не я бу́ду, калі́ не... — не я бу́ду, е́сли не...;

я не я, і кабы́ла не мая́!погов. я не я, и ло́шадь не моя́!;

на табе́, бо́жа, што мне няго́жапогов. на тебе́ бо́же, что мне него́же

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лицо́ ср.

1. твар, род. тва́ру м.;

черты́ лица́ ры́сы тва́ру;

2. перен. твар, род. тва́ру м.; аблі́чча, -чча ср.;

3. (личность) асо́ба, -бы ж.;

юриди́ческое лицо́ юрыды́чная асо́ба;

ча́стное лицо́ прыва́тная асо́ба;

де́йствующее лицо́ дзе́ючая асо́ба;

4. грам. асо́ба, -бы ж.;

5. (наружная, верхняя сторона предмета) пра́вы бок, до́бры бок;

показа́ть това́р лицо́м перен. паказа́ць тава́р ле́пшым бо́кам;

стере́ть с лица́ земли́ сце́рці з зямлі́;

говорю́ от его́ лица́ гавару́ ад яго́ імя́;

сказа́ть в лицо́ (кому-л.) сказа́ць у во́чы (каму-небудзь);

в лице́ кого́ у асо́бе каго́;

невзира́я на ли́ца нягле́дзячы на асо́бы;

знать в лицо́ знаць у твар;

к лицу́ да тва́ру;

измени́ться в лице́ змяні́цца з тва́ру;

лицо́м к лицу́ твар у твар;

на одно́ лицо́ на адзі́н вы́гляд;

на нём лица́ нет ён змяні́ўся з тва́ру;

перед лицо́м перад тва́рам;

смотре́ть в лицо́ (опа́сности) глядзе́ць у твар (небяспе́цы);

на лице́ напи́сано на тва́ры напі́сана;

лицо́м в грязь не уда́рить не ўда́рыць тва́рам у гразь;

показа́ть своё (настоя́щее) лицо́ паказа́ць сваё (сапра́ўднае) аблі́чча, свой (сапра́ўдны) твар;

подставно́е лицо́ падстаўна́я асо́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спина́ ж. спі́на, -ны ж.; пле́чы, род. плячэ́й и плеч;

взвали́ть но́шу на́ спину узвалі́ць но́шу на пле́чы;

распрями́ть спи́ну вы́прастаць спі́ну (пле́чы);

на со́бственной спине́ (испыта́ть, узна́ть что́-л.) на ўла́снай спі́не (зазна́ць што-не́будзь);

выезжа́ть на чье́й-л. спине́ выязджа́ць на чыёй-не́будзь спі́не;

гнуть спи́ну гнуць спі́ну;

за спино́й (у кого-л.) де́лать (что-л.) за пляча́мі (у каго-небудзь) рабі́ць (што-небудзь);

поверну́ться спино́й (к кому-л.) павярну́цца пляча́мі (да каго-небудзь);

показа́ть спи́ну паказа́ць спі́ну;

нож в спи́ну нож у спі́ну.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)