перапаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; -по́ўз, -паўзла́, -ло́; -паўзі́; зак.
1. што і цераз што. Перамясціцца паўзком цераз якую-н. прастору.
П. дарогу або цераз дарогу.
2. Прапаўзці з аднаго месца ў другое.
П. ва ўкрыцце.
|| незак. перапаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зру́шыцца, ‑шуся, ‑шышся, ‑шыцца; зак.
Скрануцца з месца; перамясціцца. Першыя машыны ўжо зрушыліся з месца, уся калона ўздрыгнула і, як нешта жывое, папаўзла. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. прапоўз, ‑паўзла, ‑паўзло; заг. пранаўзі; зак.
Перамясціцца, прасунуцца паўзком. Праз поле адкрытае, цераз дарогу Разведчыкам трэба прайсці, прапаўзці. Зарыцкі. [Пякарская:] Там, на граніцы, не то, што не пройдзеш, але на жываце не прапаўзеш. Гурскі. // што. Паўзком пераадолець якую‑н. адлегласць. Прапаўзці пяць метраў. □ З паўкіламетра трэба было прапаўзці па голых каменнях. Маўр. // Павольна прасунуцца, перамясціцца (пра сродкі перамяшчэння).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадыслацы́равацца, ‑руецца; зак.
Перамясціцца куды‑н., размясціцца ў другім месцы (пра войска). Неўзабаве.. Беларускі штаб партызанскага руху аддаў загад брыгадзе імя Ракасоўскага перадыслацыравацца ў Вілейскую вобласць. Дзенісевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.
1. Коцячыся, перамясціцца ў які-н. бок на пэўную адлегласць.
Кола адкацілася.
Хваля адкацілася ад берага (перан.).
2. перан. Пра войска: хутка адступіць пад націскам праціўніка.
Адкаціўся вораг за раку.
|| незак. адко́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. адка́т, -у, М -ка́це, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адляце́цца, ‑ляціцца; зак.
1. Летучы, перамясціцца, аддаліцца на пэўную адлегласць. [Бацька:] — [Каршачок] адляціцца ад нас далёка наперад і сядзе на тэлеграфны слуп. Чорны.
2. Адскочыць, адкінуцца ад моцнага ўдару, штуршка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. Перамясціцца, перасунуцца крыху.
П. наперад.
Пасунься, я сяду.
2. перан. Пайсці далей, наперад у якіх-н. адносінах.
Будаўніцтва пасунулася.
3. Тое, што і сунуцца (у 1 знач.).
4. Павольна пайсці, паплесціся.
Пасунуўся дамоў.
|| незак. пасо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закама́ндаваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак.
Разм. Даць каманду, загадаць што‑н. зрабіць, выканаць. З цэнтра закамандавалі некаторым гарнізонам перамясціцца.. у акругу. Чорны. — Адчыняй! — уладна і сярдзіта закамандаваў хтось з двара. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перамясціцца куды-н. коцячыся.
Сляза пракацілася па твары.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Раздацца (пра раскацістыя гукі).
Пракаціўся гром.
3. Праехацца для забавы, з’ездзіць куды-н. ненадоўга.
П. на самакаце.
|| незак. прако́чвацца, -аецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перале́зці, ‑лезу, ‑лезеш, ‑лезе; пр. пералез, ‑ла; заг. пералезь; зак.
1. што, цераз што і без дап. Лезучы, перамясціцца на процілеглы бок чаго‑н. Пералезці плот. Пералезці цераз загарадку. □ Ён дабег да паркана і ўскочыў на нейкі выступ, каб лягчэй было пералезці. Шамякін. Трымаючыся за сцяну, Сотнікаў як-колечы дабраўся да гэтых дзвярэй, з дапамогай Рыбака пералез высокі парог. Быкаў.
2. Лезучы, перабрацца, перамясціцца куды‑н. Дачка прачнулася, пералезла са свайго ложка ў пасцель да маці. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)