спецыфіка́цыя, ‑і, ж.
1. Вызначэнне і пералік спецыфічных асаблівасцей чаго‑н.; размеркаванне на разрады, групы ў адпаведнасці са спецыфічнымі асаблівасцямі; класіфікацыя. Спецыфікацыя машын.
2. Тэхнічны дакумент, у якім ёсць пералік часцей і дэталей якога‑н. вырабу, а таксама ўказанні на іх колькасць, вагу, сорт і пад.; дакумент з пералікам умоў, якім павінен адпавядаць заказаны прадмет. Скласці спецыфікацыю на абсталяванне. □ [Барыс:] — Братка ты мой, колькі ж там клопату! Адгрузка, пагрузка, прыемна, разнарадкі, накладныя, спецыфікацыі — што, куды, як? — чорт яго разбярэ. Скрыган.
[Ад лац. species — від, разнавіднасць і facio — раблю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Меню́ ’набор страў да снедання, абеду, вячэры’, ’лісток, дзе пералічаны стравы ў сталовай, кафэ, рэстаране’ (ТСБМ). Праз рус. мову (Крукоўскі, Уплыў, 80) з франц. menu ’зменшаны пералік блюд’ < лац. minutas ’зменшаны’ (Голуб-Ліер, 310).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свя́тцы, ‑аў; адз. няма.
Царкоўная кніга, у якой змешчаны пералік усіх святых і царкоўных свят у каляндарным парадку. [Ніна] пачала здалёк; — Гэта я і імя такое ім параіла.. — У якіх святцах ты яго выкапала? Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́бель, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Спіс, пералік чаго-н. у пэўным парадку.
2. Ведамасць паспяховасці вучняў.
3. Спецыяльная ведамасць для ўліку рабочага часу ва ўстановах, арганізацыях і пад.
○
Табель аб рангах — у дарэвалюцыйнай Расіі: суадносіны чыноў ваеннага, грамадзянскага і прыдворнага ведамстваў па рангах, класах.
|| прым. та́бельны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спіс, спісак, пералік, пералічэнне, рэестр, каталог
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
рэе́стр, ‑а, м.
Пералік, спіс. Ёсель хоць і быў непісьменны, але вёў строгі рэестр імянін і ўсякіх сямейных свят у Панямоні. Колас. // Кніга для запісу спраў і дакументаў. Трэба дакументы сістэматызаваць, парабіць ім рэестры, каб было добра відаць, што адкуль і куды ідзе. Скрыган.
[Ад лац. registrum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канва́, ‑ы, ж.
1. Рэдкая сятчатая тканіна, баваўняная або льняная, якая служыць асновай пры вышыванні крыжам. Вучыла бабка Ягася.. [Алаізу] і рукадзеллю: вышываць крыжыкамі па канве. Арабей.
2. перан. Аснова чаго‑н. Сюжэтная канва рамана. □ Цягнецца канва жыцця бесперапынна, і ўсё новыя ўзоры з’яўляюцца на ёй. Пестрак.
•••
Храналагічная канва — пералік падзей, размешчаных у парадку храналагічнай паслядоўнасці.
[Фр. canevas.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маніфе́ст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Урачыстая адозва вярхоўнай улады да народа з выпадку якіх‑н. надзвычайна важных падзей. Маніфест часовага рабоча-сялянскага ўрада Беларусі аб утварэнні БССР абнародаваны 1 студзеня 1919 г.
2. Палітычная адозва праграмнага характару. Маніфест Камуністычнай партыі.
3. Пералік прынцыпаў якой‑н. літаратурнай або мастацкай групы ці напрамку. Маніфест футурыстаў.
[Ад лац. manifēstus — яўны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галерэ́я, -і, мн. -і, -рэ́й, ж.
1. Вузкі крыты калідор, які злучае часткі будынка, а таксама балкон уздоўж усяго будынка.
Будынкі злучаны прыгожай галерэяй.
2. Верхні ярус у тэатры, цырку і пад.
Г. запоўнена гледачамі.
3. Доўгі падземны ход у ваенных збудаваннях, пры горных работах.
4. Спецыяльна ўпарадкаванае памяшканне для выставы мастацкіх твораў.
Карцінная г.
5. перан., чаго. Пералік, шэраг, сістэма чаго-н.
Г. станоўчых вобразаў у рамане.
|| прым. галерэ́йны, -ая, -ае (да 1—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
таблі́ца, ‑ы, ж.
Пералік лічбавых даных або якіх‑н. звестак, размешчаных у пэўным парадку па графах. Турнірная табліца. Табліца лагарыфмаў. Табліца множання. □ Гэта быў даволі аб’ёмісты рукапіс, два гады пісаны, перапісаны і зноў пачырканы, з устаўкамі на палях і на адвароце старонак, з табліцамі і дыяграмамі, якія то раздражнялі Толева вока мноствам лічбаў, то па-дзіцячы супакойвалі яго лагоднымі фарбамі малюнкаў. Брыль.
[Польск. tablica ад лац. tabula.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)