васьмікра́тны, ‑ая, ‑ае.

Зроблены восем разоў, павялічаны ў восем разоў; памножаны на восем. У васьмікратным памеры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саматало́гія, ‑і, ж.

Раздзел медыцыны, які вывучае памеры і прапорцыі цела чалавека (рост, вагу і пад.).

[Ад грэч. soma, somatos — цела і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сямікра́тны, ‑ая, ‑ае.

Зроблены сем разоў, павялічаны ў сем разоў; памножаны на сем. У сямікратным памеры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шасцікра́тны, ‑ая, ‑ае.

Зроблены шэсць разоў, павялічаны ў шэсць разоў; памножаны на шэсць. У шасцікратным памеры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́мераць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Дакладна вызначыць велічыню, памеры чаго‑н. Вымераць крывяны ціск. Вымераць плошчу пакоя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́мераць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Дакладна вызначыць велічыню, памеры чаго-н.

В. плошчу пакоя.

|| незак. вымяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вымярэ́нне, -я, н.

|| прым. вымяра́льны, -ая, -ае.

Вымяральныя прыборы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абярэ́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.

Ноша ўтакім памеры (аб’ёме), якую можна ўзяць, панесці, абхапіўшы рукамі; ахапак, бярэмя.

Цягалі сена віламі і абярэмкамі.

Схапіць у а. (абхапіўшы рукамі). А. дроў.

А. саломы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

драбне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Станавіцца меншым па велічыні, памеры.

Лес паступова драбнеў.

Дождж драбнее.

2. перан. Траціць ранейшую значнасць.

Інтарэсы драбнеюць.

|| зак. здрабне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

|| наз. драбне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шыр, -ы, ж.

1. Шырыня, вялікія памеры ў шырыню.

Змераць прагон наўсю ш.

2. Шырокая прастора, шырыня (гл. шырокі ў 3 і 6 знач.).

Разгарнуцца ва ўсю ш. (цалкам праявіць свае магчымасці).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Плавуне́ц ’раска, Lemna minor L.’ (саліг., ЛА, 1). З плавунt (гл.). Суфікс ‑eif адлюстроўвае дробныя памеры расліны. Параўн. укр. плаву́шник -вадаперыца балотная, Hottonia palustris L.’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)