Паведамле́нне ’дзеянне паводле дзеясл. паведамляць — паведаміць, тое, аб чым паведамляюць; дакумент, які ўтрымлівае звесткі аб чым.-н.’ (ТСБМ). Дэрыват ад паведаміць (гл. ведаць); апошняе калькіруе польск. powiadamiać (Гіст. лекс., 256).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Азна́йміць (Др.-Падб., Яруш.), азнаймавацца (Нас.), азнайменне (Нас.), ст.-бел. ознаймати ’паведамляць, аб’яўляць’ (1563), ознаймити(ся) (1542), ознайменный (1517), ознайменье, ознаймовати(ся) (Булыка, Запазыч.). Запазычанне з польск. oznajmić (się) (Мартынаў, SlW, 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ка́паць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Падаць кроплямі.
Днём капала (безас.) са стрэх.
2. што. Наліваць, разліваць кроплі чаго-н. на што-н.
К. лякарства ў шклянку.
3. перан., на каго. Нагаворваць, тайна паведамляць (разм.).
|| зак. нака́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 2 і 3 знач.).
|| аднакр. ка́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сігналізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; зак. і незак.
1. Падаць (падаваць) сігнал.
С. ракетай.
С. аб набліжэнні цягніка.
2. перан. Папярэдзіць (папярэджваць), паведаміць (паведамляць) пра што-н. непажаданае.
С. аб праліках і недахопах.
|| зак. прасігналізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й (да 1 знач.).
|| наз. сігналіза́цыя, -і, ж. (да 1 знач.).
|| прым. сігналізацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сігналізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак.
1. Падаць (падаваць) сігнал (у 1 знач.), паведаміць (паведамляць) сігналам што‑н., аб чым‑н. Сігналізаваць ракетай. Сігналізаваць аб набліжэнні самалёта. □ Аб гэтых перакатах [на дне Прыпяці] сігналізуюць бакеншчыкі ў тэхнічны ўчастак, а ўчастак, у сваю чаргу, паведамляе яму, Гарышнаму. Ракітны. Я падказваў, а Сяргей сігналізаваў пальцамі: множ першы дроб на дваццаць сем. Жычка.
2. перан. Папярэдзіць (папярэджваць), паведаміць (паведамляць) пра што‑н. непажаданае. Пачалі зніжацца надоі — і даярка.. Соф’я Заяц сігналізуе аб гэтым. «Звязда». Мала сігналізаваць аб тым ці іншым праліку, важна прыняць рэальныя меры, каб пралікі ліквідаваць. «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Малідава́цца 1 ’адзначацца’ (смарг., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 24), з ням. sich melden ’прадстаўляцца’, melden ’паведамляць, дакладваць’. Відаць, хутчэй з польск. meldować się ’адзначацца’.
Малідавацца 2 ’мучыцца, перажываць цяжкасці’ (лід., Сцяшк. Сл.). Няясна. Відавочна, узыходзіць да ням. разм. malade ’хворы’, якое з франц. malade ’тс’, maladie ’хвароба’, ’страсць, манія’, maladif ’хворы, нягеглы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паведамле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. паведамляць — паведаміць.
2. Тое, аб чым паведамляюць. Важнае паведамленне. □ Паведамленне бацькі моцна ўразіла Міхася. Чарнышэвіч. // толькі мн. (паведамле́нні, ‑яў). Звесткі, якія перадаюцца, паведамляюцца. Апошнія паведамленні. Паведамленні бюро надвор’я. □ Увечары часта разам заседжваліся [сябры] каля рэпрадуктара, трывожна слухалі паведамленні з фронту... Мележ. // Невялікі даклад, інфармацыя. Навуковае паведамленне. Зрабіць паведамленне на канферэнцыі.
3. Дакумент, які ўтрымлівае звесткі аб чым‑н. Паведамленне на пасылку. □ Наташа дастала паведамленне, знайшла патрэбнае слова «залічана». Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
оповеща́ть несов. апавяшча́ць (каго); абвяшча́ць (каму што); (извещать) паведамля́ць (каму);
заблаговре́менно оповеща́ть о собра́нии всех уча́стников за́гадзя апавяшча́ць аб схо́дзе ўсі́х удзе́льнікаў, за́гадзя абвяшча́ць аб схо́дзе ўсі́м удзе́льнікам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паведамле́нне ср.
1. извеще́ние, уведомле́ние; сообще́ние;
2. осведомле́ние, сообще́ние;
1, 2 см. паведамля́ць;
3. (то, что сообщается) изве́стие; извеще́ние, сообще́ние;
апо́шнія ~нні — после́дние изве́стия;
4. (документ) извеще́ние, уведомле́ние;
атрыма́ць п. — получи́ть извеще́ние;
плаце́жнае п. — платёжное извеще́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предупрежда́ть несов.
1. (заранее извещать) папярэ́джваць; паведамля́ць (зара́ней); перасцерага́ць (ад чаго);
2. (предотвращать) прадухіля́ць, адхіля́ць; папярэ́джваць;
3. (опережать) апярэ́джваць, выпярэ́джваць; см. предупреди́ть;
предупрежда́ть чьи́-л. жела́ния папярэ́джваць чые́-не́будзь жада́нні;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)