лаўрэа́т, ‑а, М ‑рэаце, м.
Званне, якое прысуджваецца за выдатныя заслугі ў галіне навукі, мастацтва і пад. // Асоба, удастоеная такога звання. Лаўрэат Міжнароднай прэміі міру.
[Ад лац. laureatus — увенчаны лаўрамі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но, выкл.
Вокліч, якім панукаюць каня. «Но, но, кося, — падахвочвалі мы.. [каня]. — Уставай, даражэнькі. А то так і ногі выцягнеш». Якімовіч.
•••
Ні тпру ні но гл. міру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абаро́нца, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ы, Т-ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў.
1. Той, хто каго-, што-н. абараняе, заступнік.
Абаронцы крэпасці.
Абаронцы міру.
А. дзяцей.
2. Адвакат.
На судзе выступіў а.
3. Гулец групы абароны ў футбольнай, хакейнай і пад. камандах.
Левы а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыхі́льнік, -а, мн. -і, -аў, м., каго-чаго і чый.
1. Паслядоўнік якіх-н. поглядаў, якога-н. вучэння.
У гэтага вучонага многа прыхільнікаў.
Кангрэс прыхільнікаў міру.
2. Той, хто выказвае сімпатыі, прыхільнасць да каго-н.; паклоннік.
П. чыйго-н. таленту.
П. душы і сэрца.
|| ж. прыхі́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аб’ядна́ць сов.
1. объедини́ть;
2. объедини́ть (сплоти́ть);
а. сі́лы прыхі́льнікаў мі́ру — объедини́ть (сплоти́ть) си́лы сторо́нников ми́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́луб, ‑а; мн. галубы, ‑оў; м.
1. Дзікая або паўсвойская птушка, звычайна з шызым ці белым пер’ем (водзіцца амаль ва ўсіх краінах свету). Лясны голуб. Паштовыя галубы. Разводзіць галубоў.
2. (звычайна пры звароце, часта ў клічнай форме голубе). Разм. Ласкавая назва мужчыны. — Мартыне, мой голубе! вырваўся ты з панскай няволі. Колас. А мой міленькі, голуб сізенькі, коніка сядлае. З нар.
•••
Голуб міру — малюнак белага голуба як сімвал міру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кангрэ́с, ‑у, м.
1. З’езд, нарада, звычайна ў міжнародным маштабе. Сусветны кангрэс прыхільнікаў міру. Першы кангрэс Камуністычнага Інтэрнацыянала.
2. Заканадаўчы орган (парламент) у ЗША і некаторых краінах Лацінскай Амерыкі.
[Ад лац. congressus — сустрэча, сход.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́хта ж., воен., уст. ва́хта;
пе́ршая в. — пе́рвая ва́хта;
працо́ўная в. — трудова́я ва́хта;
в. мі́ру — ва́хта ми́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мір 1, ‑у, м.
1. Адсутнасць варожасці, сварак; згода. Да ўсеагульнага задавальнення ў кухні ўсталяваўся мір і парадак. Лынькоў. А раніцай было ясна, што ў доме можна чакаць усяго, але толькі не міру. Ракітны.
2. Адсутнасць вайны; суіснаванне дзяржаў і народаў у згодзе між сабой. Мы робім і будзем рабіць усё магчымае, каб адстаяць і ўмацаваць мір, збавіць чалавецтва ад новых знішчальных войнаў. Брэжнеў. Грымяць, усё мацней грымяць апладысменты простых людзей, што патрабуюць міру ва ўсім свеце. Васілёнак.
3. Пагадненне паміж варожымі бакамі аб канчатковым спыненні ваенных дзеянняў; мірны дагавор. Падпісаць мір. □ Рыжскі мір .. даў магчымасць Савецкай Беларусі распачаць аднаўленне народнай гаспадаркі. «Весці».
4. Спакой, цішыня. І ў лесе — мір і цішыня, Якіх так праглі партызаны. Паслухай вечарам ці рана: У лесе — мір і цішыня. Кляўко.
•••
Голуб міру гл. голуб.
Сацыяльны мір — ідэя прымірэння класаў, якую прапаведуюць дробнабуржуазныя сацыялісты.
мір 2, ‑а, м.
Уст. Сельская грамада. — Што будзе міру, — сказаў дзед устрывожанай матцы, — тое і бабінаму сыну. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паміры́ць, ‑міру, ‑мірыш, ‑мірыць; зак., каго-што.
Наладзіць згоду, мірныя адносіны паміж кім‑, чым‑н. Янка і Пятрусь грызліся заўсёды: абы стрэліся дык і пачыналі.. А памірыць іх было немагчыма. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)