футшто́к, ‑а, м.

Рэйка з дзяленнямі для вымярэння ўзроўню вады ў моры, рацэ або возеры. // Мерны шост, пры дапамозе якога вымяраюць з суднаў невялікія глыбіні.

[Англ. foot — фут і ням. Stock — палка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марскі́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да мора, уласцівы мору (у 1 знач.). Марское дно. Марская вада. □ Халодны полаг снегападу Укрыў марскія берагі. А. Александровіч. // Які бывае, адбываецца на моры. Марское плаванне. Марскі бой. // Які жыве або расце ў моры. Марскія водарасці.

2. Звязаны з плаваннем на моры. Марскі флот. // Звязаны з флотам. Марское вучылішча. Марскі шпіталь. // Прызначаны для маракоў. Марская куртка. Марская роба.

•••

Марская зорка гл. зорка.

Марская капуста гл. капуста.

Марская карова гл. карова.

Марская міля гл. міля.

Марская хвароба гл. хвароба.

Марскі вузел гл. вузел.

Марскі кот гл. кот.

Марскі леў гл. леў.

Марскі воўк гл. воўк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́гра, ‑ы, ж.

Густа-чырвоны, пурпуровы колер. На ніцях белай павуціны Прывозяць восень павучкі. Яе красёнцы, чаўначкі У моры лесу мільганулі І лісце ў багру апранулі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мель, ‑і, ж.

Неглыбокае месца ў рэчцы, возеры або моры, небяспечнае для суднаходства. На мелі, прыціскаючыся да пясчанага дна, чародкамі плавалі шэрыя печкуры. Гурскі.

•••

Сесці на мель гл. сесці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штогадзі́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які адбываецца, бывае, праводзіцца і пад. кожную гадзіну. Штогадзінныя пробы металу. Штогадзіннае вымярэнне тэмпературы вады ў моры.

2. Які бывае вельмі часта; пастаянны. Штогадзінная небяспека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пла́вать несов., в разн. знач. пла́ваць;

пла́вать в мо́ре пла́ваць у мо́ры;

де́рево пла́вает дрэ́ва пла́вае;

ме́лко пла́вать плы́тка пла́ваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жы́тні, ‑яя, ‑яе.

1. Які мае адносіны да жыта. Жытняе поле. □ Агнём вясёлак ззяюць росы У моры жытніх каласоў. Колас.

2. Прыгатаваны з жыта або прадуктаў яго апрацоўкі. Жытняя мука. Жытні хлеб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыбазаво́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Завод па апрацоўцы рыбы (кансерваванню, засолу і пад.). З дзіцячых год марыў Сцяпан Казачок аб моры, але ўбачыў яго ўпершыню на дваццаць восьмым годзе жыцця, прыехаўшы на рыбазавод. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патапі́цца, ‑топіцца; ‑топімся, ‑топіцеся, ‑топяцца; зак.

Патануць, утапіцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. — Здзірцы кінуліся на свае караблі, — загаварыў ён [Купала], — і ўсе патапіліся ў моры, бо перасталі разумець каманду, ашалеўшы ад страху. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Калыба́ ’зыб на рацэ’ (гом., Яшк.). Дастаткова блізкія формы адзначаны ў рус. мове: раз. колыбка ’гайданка (на моры, возеры, рацэ)’ і асабліва адзначае Джэмсам colliboke ’хвалі’. Хутчэй за ўсе незалежныя ўтварэнні, вытворныя ад kolybati (аб якім гл. пад калываць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)