абскуранты́зм, ‑у, м.

Кніжн. Варожае стаўленне да асветніцтва і культурнага прагрэсу, уласцівае рэакцыйным класам; цемрашальства. Міцкевіч выступаў супраць абаронцаў абскурантызму — варшаўскай псеўдакласічнай літаратуры. Лойка.

[Ад лац. obscurans, obscurantis— які зацямняе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрадні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Зблізіць, зрабіць сябрамі, цесна звязаць. Агульнае гора зрадніла [Івана і Анютку] ціхай маўклівасцю. Быкаў. Расія.. зрадніла Міцкевіча з дзекабрыстамі. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пе́ршаснасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць першаснага (у 1 знач.). У духу Чарнышэўскага .. [Максім Багдановіч] гаварыў і аб першаснасці прыгожага ў натуры, а не ў мастацтве. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рознабако́вы, ‑ая, ‑ае.

Які ахоплівае розныя бакі чаго‑н. (жыцця, дзейнасці і пад.); разнастайны. Рознабаковая дзейнасць. □ Рознабаковаю была сувязь Міцкевіча з беларускім фальклорам. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчарбі́ць, шчарблю, шчэрбіш, шчарбіць; незак., што.

Рабіць зазубрыны, шчарбіны на чым‑н. Іх [мячы] крыжаносцы на Русі шчарбілі, — З рук выбітыя, засталіся каля вежы. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брытанама́нія, ‑і, ж.

Захапленне ўсім англійскім. Брухнальскі па сутнасці ліў ваду на тое ж кола брытанаманіі.. Міцкевіча як на асноўную першапрычыну з’яўлення яго балад. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мру́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; незак.

Абл. Жмурыцца (пра вочы). Слепіць вочы ён, снег, І дарогі разбег, І ты мружышся: «Снег!.. Што за студзеньскі снег!..» Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праўдалю́бны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і праўдалюбівы. Купалаўская шырыня ў разуменні праўды, страснасць у яе сцвярджэння, рабілі [зборнік] «Шляхам жыцця» адным з найбольш праўдалюбных зборнікаў. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыго́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак., каго-што.

Упрыгожваць. Жыццё прыгожае?.. Не толькі!.. Жыццё прыгожыць трэба ўмець: У абрусы заткаць вясёлкі, Як сонцы, хлебніцы займець. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раўні́вец, ‑ніўца, м.

Разм. Раўнівы чалавек. І разумею я раўніўца, Што ўспыхваў, нібыта агонь, З-за ўсмешкі юнай чараўніцы, Што бліскала не для яго. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)