ссіне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць сінім; пасінець. Калена распухла,.. [Сотнікаў] проста не мог варухнуць ім, а босая ступня ссінела і азызла. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халя́ва, -ы, мн. -ы, -я́ў, ж.

Частка бота, якая закрывае нагу ад ступні да калена.

Прышыць новыя перады да халяў.

◊

На халяву (разм., груб.) —

1) хітруючы, нічога не робячы (жыць, пражыць і пад.); на дурніцу.

Пражыць жыццё на халяву;

2) бясплатна, дарэмна, нічога не плацячы (рабіць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цы́балка, ‑і, ДМ ‑яды; Р мн. ‑лак; ж.

Разм.

1. Сцябло.

2. часцей мн. (цы́балкі, ‑лак). Частка нагі ад ступні да калена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кяло́йша ’калоша’, ’хто неахайны’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kelelšė ’тс’, kelys ’калена’ (Там жа, 2, 597). Балтызм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шэ́нкель, ‑я, м.

Спец. Унутраная, звернутая да каня, частка нагі конніка ад калена да шчыкалаткі, якая дапамагае кіраваць канём. Уладзік даў каню шэнкеля. Васілевіч.

[Ням. Schenkel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Частка нагі ад калена да ступні. Балелі ногі ў галёнках, хацелася піць, і ціха ныла спіна. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надкляпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Падоўжыць, прыкляпаўшы што‑н. да чаго‑н. Надкляпаць ліст жалеза. // Прырабіць што‑н. да чаго‑н. кляпаннем. Надкляпаць калена трубы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накале́ннік, ‑а, м.

Накладка, павязка і пад., якая носіцца на калене. [Марынчук:] — На мне — боты, шаравары салдацкія з накаленнікамі. Ракітны. // Частка старажытных баявых даспехаў, якая закрывала калена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ко́лешкі ’каленкі’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. калена. Параўн. укр. навколінки і навколішкі. Бел. колешкі і ўкр. колішкі можна разглядаць як сумесную інавацыю.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́ламаць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., што.

1. Адламаўшы, аддзяліць. Выламаць палку, штыкеціну.

2. Зламаўшы, выбіць, высадзіць. Выламаць дзверы.

•••

Выламаць з калена — пра немагчымасць дастаць, знайсці што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)