траі́ць, траю́, тро́іш, тро́іць; тро́ены; незак., што.
1. Дзяліць на тры часткі (разм.).
Т. бервяно.
2. Злучаць тры часткі разам.
Т. ніткі.
3. Тройчы пераворваць зямлю (спец.).
4. Страляць, удараць і пад. па трох адначасова.
Т. з ружжа.
|| наз. трае́нне, -я, н. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сты́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Чым‑н. вострым пакалоць у многіх месцах, усюды.
стыка́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., што.
Разм. Злучаць, змацоўваць канцы чаго‑н. Стыкаць канцы провада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пая́ць ’злучаць металічныя часткі пры дапамозе расплаўленага металу’ (ТСБМ). Укр. пая́ти, рус. пая́ть ’тс’, ст.-рус. паяти ’каваць’. Узыходзіць да прасл. sъ‑pojiti, параўн. польск. spoić, чэш. pojiti, spojiti ’злучаць’, славен. spojíti, серб.-харв. спо̀јити, ц.-слав. съпоити ’злучаць, звязваць, спаяць’ (Фасмер, 3, 224). Далей збліжаюць з паі́ць, піць (Махэк₂, 427; Кіпарскі, ВЯ, 1956, 5, 135), пацвярджаючы наступнымі паралелямі: фін. juottaa, эст. joota абазначаюць ’паіць’ і ’паяць’ — метафарычна гэта выражалася такім чынам: абодва кавалкі нібыта «напойваліся» кроплямі растопленага металу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фальцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; незак., што (спец.).
1. Згінаць аддрукаваны аркуш пэўным чынам.
Ф. кнігу.
2. Згінаючы і заціскаючы канцы, злучаць (пра металічныя лісты).
|| зак. сфальцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны.
|| наз. фальцава́нне, -я, н. і фальцо́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж.
|| прым. фальцо́вачны, -ая, -ае і фальцава́льны, -ая, -ае.
Фальцовачнае шво.
Фальцавальны цэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сра́щивать несов.
1. (заставлять срастаться) зро́шчваць;
2. техн. (соединять концы, края) злуча́ць, зро́шчваць; (сваривать) зва́рваць;
3. перен. з’ядно́ўваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жані́ць, жаню, жэніш, жэніць; заг. жані; незак., каго, з кім і без дап.
Шлюбам злучаць у пару для сямейнага жыцця, рабіць жанатым (пра мужчыну). — Ці не думаеш, бабка, ты жаніць мяне? — Самі, панічок, жаніцеся... Колас. Сусед Ануфрэй жэніць свайго старэйшага сына. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сінтэзава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
1. Зрабіць (рабіць) сінтэз (у 1 знач.); злучыць (злучаць), абагульніць (абагульняць). Як ні адзін з сучаснікаў, Купала сінтэзаваў набыткі літаратуры мінулага стагоддзя. Ярош.
2. Атрымаць (атрымліваць), утварыць (утвараць) шляхам сінтэзу (у 2 знач.). Сінтэзаваць фарбавальнікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тра́сці́ць ‘прасейваць’ (ТС). Гл. трысціць 2.
Трасці́ць ‘злучаць разам дзве або некалькі нітак’ (ТСБМ), ‘звіваць дзве ніткі ў адну’ (Сл. ПЗБ). Гл. трысці́ць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лія́на ’павойная кустовая або дрэвавая расліна’ (ТСБМ). Запазычана з франц. liane ’тс’ (< lier ’вязаць, звязваць, злучаць’) праз рус. (Крукоўскі, Уплыў, 73) або праз польск. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ашчапі́ць ’абхапіць рукамі’ (Янк. I, КСП), абшчапіць (Янк. I, жыт.; Арх. ГУ), ашчапіцца ’абхапіцца абедзвюма рукамі’ (КЭС, лаг.), абшчапіцца ’абняцца’ (Бяльк.). Да шчапаць, шчапляць ’злучаць, звязваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)