даўгаве́чны, -ая, -ае.
1. Здольны жыць доўгі час.
Д. род.
Дуб — даўгавечнае дрэва.
2. Разлічаны на доўгі час існавання; моцны, трывалы.
Надзейны і д. самазвал.
|| наз. даўгаве́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мо́раны I прич. морённый; см. мары́ць I
мо́раны II
1. прич. морённый; см. мары́ць II;
2. прил. морёный;
м. дуб — морёный дуб
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лядны ў выразе ля́дны дуб ’дуб цвёрды, Guercus robur L.’ (маг., Кіс.). Да ляда 1 ’дуб, які расце на лядзе’. Аналагічна лядны ў ТСБМ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дубо́к, ‑бка, м.
Памянш.-ласк. да дуб (у 1 знач.); малады невялікі дуб. А тым часам пачаўся лес, — спачатку кусты на куп’і, пасля, прылесак — бярозкі, дубкі, алешнік, елачкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плюскано́сныя, ‑ых.
Сямейства раслін, якія маюць плюску (напрыклад, дуб, каштан).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галіна́сты, ‑ая, ‑ае.
З вялікімі галінамі; разложысты, разгалісты. Галінасты дуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёмналісцёвы, ‑ая, ‑ае.
Які мае лісце цёмнага колеру. Цёмналісцёвы дуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Не́лень ’дуб, які захоўвае на сабе сухія лісты аж да новых і пачынае распускацца ў першай палове мая, прыблізна на два тыдні пазней за звычайны’ (Пятк. 2), неле́нь ’тс’ (Маш.), не́лень і не́лін ’тс’ (ТС), нелі́н ’тс’ (лельч., Жыв. сл.), часта ў спалучэннях не́лень‑дуб, не́лін‑дуб ’тс’ (ТС); укр. не́линь. Да *lěniti, *linʼati ’ліняць’, параўн. славен. léniti ’тс’, гл. ліняць; першапачаткова прыметнік як азначэнне пры назоўніку дуб, які пасля ў выніку дээтымалагізацыі субстантываваўся; паўторна збліжаны з лень, лянівы (гл.), адсюль другасная апісальная назва лянівы дуб, параўн.: Кажуць леніву дуб, бо вон повно развіваецца (ТС, 3, 21), а таксама шляхам апушчэння адмоўя — лень‑дуб (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жаралі́сты, ‑ая, ‑ае.
Разм. З вялікім жаралом або некалькімі жароламі. Жаралісты дуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дубе́ць, дубяне́ць ’дубець’ (БРС, Нас.). Рус. дыял. дубе́ть, дубе́нить, укр. дубі́ти ’тс’. Вытворнае (*dǫběti) ад слав. *dǫbъ ’дуб’ (спачатку ’рабіцца цвёрдым, як дуб’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)