лох 1, ‑у, м.
Род кустовых ці дрэвавых раслін з серабрыстымі лістамі, духмянымі кветкамі і пераважна прыгоднымі для ежы пладамі; дзікая масліна.
лох 2, ‑а, м.
Самец сёмгі ў перыяд нерасту.
[Ад фін. lohi — ласось, сёмга.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́расць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць яраснага (у 2 знач.); разлютаванасць, раз’юшанасць, злоснасць. Ёсць радасць у ярасці бою. Жылка. Дзікая забава фашысцкіх бандытаў прывяла Палазка ў ярасць. Колас. У халодных ксяндзоўскіх вачах была не злосць, а звярыная ярасць. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Маркоўняк, драг. морковняк ’дзікая пятрушка балотная, Peucedanum palustre (L.) Moench.’, ’сярпок звычайны, Falcaria vulgaris Bernh’ (Нар. лекс.). Да маркоўны < морква (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шыпшы́на, ‑ы, ж.
Расліна сямейства ружакветных, з простымі, не махровымі кветкамі і са сцяблом, пакрытым калючкамі; дзікая ружа. Паўз дарогу раз-пораз мільгалі дрэвы, адзінокія кусты дзікай шыпшыны, усыпанай пяшчотнымі ружовымі кветкамі. Краўчанка. // Плады такой расліны. Настой з шыпшыны.
[З польск. szypszyna.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лох ’дзікая масліна, расліна Elaeagnus L.’ (ТСБМ, Кіс.). Рус. лох ’тс’. Няясна. Фасмер (2, 524) адмаўляе сувязь з алей (гл. у Гараева, 238).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гусь, ‑і; Р мн. гусей; ж.
Буйная вадаплаўная птушка сямейства качыных з доўгай шыяй, свойская або дзікая. Гусі шэрыя крык узнялі Над ракой ля прыціхлай вярбы. Панчанка. Угары доўгім ланцугом ляцяць дзікія гусі. Гамолка.
•••
Як з гусі вада гл. вада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дзік ’дзік, вяпрук’ (БРС). Рус. дыял. дик, укр. дик ’дзікая свіння’, польск. dzik ’тс’. Да слав. *dikъ ’дзікі і да т. п.’ Гл. Слаўскі, 1, 204.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каба́н, ‑а, м.
1. Самец свінні; кныр. // Кастрыраваны самец свойскай свінні; парсюк. У Максімавых варотах, у ямцы, ляжаў і вяла павільваў хвосцікам кабан-кормнік. Капыловіч.
2. Дзікая свіння; дзік, вепр. Вялізны дзікі кабан павольна выходзіць з ляснога гушчару і брыдзе па чэрава ў снезе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пасвістач ’дзікая качка свіязь, Anas penelope’ (Інстр. II). Рус. свистун, свистокрыл, польск. świstuń, swis(unt świstuń, kaczka gwiżdżąca. Да свісцець (гл.). Аб суфіксе -ач гл. Сцяцко, Афікс. наз., 31–32.⇉*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жудзь, ‑і, ж.
Абл. Жудасць. Прыйшоў жа Цімох для нарады, Каб жончына слова пачуць: Душа яго прагла спагады — Такая ў ёй цемра і жудзь! Колас. І песні другія пачуюць прасторы, і новую радасць сюды прынясуць, і выкінуць скарбы на бераг азёры, і сонцам расквеціцца дзікая жудзь. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)