хвалява́нне, -я, н.
1. Рух хваль па вадзяной паверхні.
Х. мора.
2. перан. Нервовая ўзбуджанасць, выкліканая адчуваннем трывогі, радасці і пад.
Х. доўга не пакідала жанчыну.
3. звычайна мн., -і, -яў, перан. Масавае выказванне незадаволення, пратэсту супраць чаго-н.
Хваляванні незадаволеных.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
словоизлия́ние ср., книжн., ирон.
1. шчы́рае выка́званне пачу́ццяў (ду́мак);
2. (пустословие) пустасло́ўе, -ло́ўя ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зая́ва, ‑ы, ж.
1. Пісьмовая просьба, складзеная па ўстаноўленай форме. Падаць заяву. □ На заяве была напісана рэзалюцыя: «Даць разлік». Дадзіёмаў.
2. Чыё‑н. выказванне, паведамленне, звычайна катэгарычнае, рашучае. Зрабіць заяву. Выступіць з заявай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фра́за, -ы, мн. -ы, фраз, ж.
1. Закончанае выказванне.
Кароткая ф.
2. Напышлівы выраз, якім прыкрываецца беднасць, ілжывасць зместу.
Не даклад, а пустыя фразы.
3. У музыцы: рад гукаў або акордаў, якія ўтвараюць невялікую, адносна закончаную частку музычнай тэмы, мелодыі.
|| прым. фра́завы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Ф. акцэнт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́казацца, -кажуся, -кажашся, -кажацца; -кажыся; зак.
1. Выказаць сваю думку пра што-н.
Сусветная грамадскасць выказалася супраць вайны.
В. па дакладзе.
В. за рэзалюцыю.
2. Закончыць выказванне, выказаць усё, выгаварыцца.
Дайце жанчыне в.
3. Сказаць, у тых ці іншых словах перадаць сваю думку.
В. дакладна і коратка.
|| незак. выка́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ава́цыя, ‑і, ж.
Калектыўнае выказванне працяглымі воплескамі, радаснымі воклічамі (звычайна на тэатральных пастаноўках, мітынгах) адабрэння чаго‑н., захаплення чым‑н. Гучнай авацыяй і крыкам «ура» пакрылася прамова камандзіра. Каваль. Грыміць авацыя у зале — Нібы прыбой магутны б’е. Гілевіч.
[Лац. ovatio — радасць, весялосць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кры́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Абмеркаванне, разбор чаго-н. з мэтай ацаніць вартасць.
Аб’ектыўная к.
2. Літаратурны жанр, задачай якога з’яўляецца аналіз, ацэнка, тлумачэнне твораў мастацтва, навукі, літаратуры.
Музычная к.
К. і літаратуразнаўства.
3. Адмоўнае выказванне пра што-н., аналіз недахопаў.
Падвергнуць крытыцы работу чыноўнікаў.
4. зб. Крытыкі.
◊
Не вытрымліваць (ніякай) крытыкі — быць нікуды не вартым.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэда́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. гл. рэдагаваць.
2. Разнавіднасць тэксту якога-н. твора.
Раман у дзвюх рэдакцыях.
3. Тая ці іншая фармулёўка, выказванне думкі.
Пункт пратакола ў новай рэдакцыі.
4. Група работнікаў, што рэдагуюць якоен. выданне, а таксама аддзел выдавецтва, які рыхтуе рукапісы да друку.
Галоўная р.
Тэхнічная р.
Р. мастацтва.
|| прым. рэдакцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
алего́рыя, ‑і, ж.
У літаратуры і мастацтве — выказванне адцягненага паняцця пры дапамозе канкрэтнага мастацкага вобраза; іншасказальнасць. Боязь, каб дзённік не папаў каму-небудзь у рукі і не расчыніў таямніцы яго душы, прымушала [Лабановіча] шукаць адмысловыя спосабы і формы запісаў, ужываць розныя алегорыі. Колас.
[Грэч. allegoria — іншасказанне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́клад ’выказванне, выкладанне’ (БРС); ’форма посуду’ (Вярэн.), выкла́ды ’закладная тэхніка ўзорнага ткання, у якой дадатковыя каляровыя ўткі ткуць толькі частку ўзору, але не ідуць ва ўсю шырыню палатна’ (Влад.). Рус. дыял. вы́клад ’вышыўка’, вы́кладь ’каляровае тканнё звычайна чырвонымі ніткамі па беламу полю’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выкладаць. У першым значэнні можа быць семантычным запазычаннем з польск. wykład ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)