волевыяўле́нне, ‑я, н.

Кніжн. Выказванне сваёй волі, жадання. Свабоднае волевыяўленне народа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́рышт, -у, М -шце, м.

1. Узяцце пад варту, пазбаўленне волі.

Пазбегнуць арышту.

2. Забарона судовымі органамі распараджацца чым-н.

Накласці а. на маёмасць.

|| прым. а́рыштны, -ая, -ае.

Арыштнае памяшканне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́бства, -а, н.

1. Грамадскі лад, заснаваны на рабаўладанні.

Каланіяльнае р.

2. Стан, становішча раба (у 1 знач.).

Вызваліцца з р.

3. перан. Поўнае падпарадкаванне чужой волі, уплыву.

Духоўнае р.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Слы́шыць ‘уціхамірваць, супакойваць, рабіць паслушным чыёй-небудзь волі’ (ашм., Стан.). Відаць, каузатыў да слухаць, слухацца ‘быць паслухмяным’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́мушана, прысл.

Не па сваёй волі, ахвоце; з-за неабходнасці. Вымушана ўсміхнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́гуляцца, -яюся, -яешся, -яецца; зак.

1. Уволю нагуляцца, адпачыць.

В. за дзень дома.

2. Набрацца сілы, адкарміцца на волі.

Выгулялася жывёла за лета.

|| незак. выгу́львацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыручы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак., каго (што).

Прыручыць да выканання волі чалавека, зрабіць ручным, паслухмяным.

П. дзікага кабана. П. нелюдзімага юнака (перан.).

|| незак. прыруча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыручэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

джын², -а, мн. -ы, -аў, м.

У арабскай міфалогіі: назва нябачнай для чалавека істоты, якая валодае свабодай волі і можа быць добрай або злой.

◊

Выпусціць джына з бутэлькі (кніжн.) — даць волю злым сілам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

марыяне́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Лялька, якой кіруе акцёр пры дапамозе спецыяльнага прыстасавання.

Тэатр марыянетак.

2. перан. Пра чалавека, урад, які бяздумна дзейнічае па ўказцы, па волі іншых.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыняво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Прымусіць зрабіць што‑н. супраць волі, жадання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)