буракарэ́зка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.

Прылада для рэзкі буракоў у вытворчасці цукру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ку́чны, ‑ая, ‑ае.

Які характарызуецца густым размяшчэннем на невялікай прастору. Кучныя ўсходы буракоў. Кучнае панаванне ў мішэнь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́садкі, ‑дак; адз. высадак, ‑дка, м.

Леташнія коранеклубняплоды некаторых сельскагаспадарчых раслін, пасаджаныя на насенне; насеннікі. Высадкі капусты, буракоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́залка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Разм. Інструмент для рэзання чаго‑н. Рэзалка для буракоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Лашбякі́ ’назва сцяблоў і лісця буракоў’ (гродз., ДАБМ) — калі гэта не памылковае напісанне лексемы ламбякі (гл.), тады можна меркаваць аб кангамінаванай назве, утворанай ад літ. laužas ’сухая галіна’ і lambas ’націпіна буракоў’ (?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нацерабі́ць, -цераблю́, -цярэ́біш, -цярэ́біць; -цярэ́блены; зак., чаго.

1. Цярэбячы, нассякаць.

Н. галля.

2. Ачысціць ад лісця, карэння якую-н. колькасць чаго-н. (пераважна пра агародніну).

Н. буракоў.

3. Нарваць якую-н. колькасць ільну.

|| незак. нацярэ́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

боршч, баршчу́, м.

Вадкая страва, прыгатаваная з буракоў і іншай агародніны.

Апетытны б.

|| ласк. баршчо́к, -шчку́, м. і бо́ршчык, -у, м.

Добры баршчок, ды малы гаршчок (з нар.). Хлопчыку — раз хлеба, два разы боршчыку (з нар.).

|| прым. баршчо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цу́кар, цу́кру, м.

1. Крышталічнае спажыўнае салодкае рэчыва, якое атрымліваецца з цукровых буракоў або цукровага трыснягу.

Кілаграм цукру.

2. Назва некаторых арганічных злучэнняў, пераважна з групы вугляводаў (спец.).

Вінаградны ц.

○

Цукровая хвароба — дыябет.

|| прым. цукро́вы, -ая, -ае.

Цукровая пудра.

Цукровая кукуруза.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скляпо́к, ‑пка, м.

Памянш. да склеп (у 1 знач.); невялікі склеп. [Дзед Лукаш] набраў у сваім скляпку добры кош бульбы, буракоў .. ды падаўся на рынак. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́варыцца, ‑рыцца; зак.

1. Вылучыцца ў выніку варкі. Выварыўся цукар з буракоў.

2. Страціць якія‑н. якасці, асаблівасці ў працэсе доўгай варкі. Мяса добра выварылася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)