брат в разн. знач. брат, род. бра́та м., мн. браты́, -то́ў; (монах — ещё) бра́тчык, -ка м.;

двою́родный брат стрые́чны (дваю́радны) брат;

моло́чный брат мало́чны брат;

на́званый брат пабраці́м;

◊

ваш брат фам. ваш брат;

наш брат фам. наш брат;

на бра́та на бра́та, на ко́жнага;

и чёрт не брат і чорт не брат;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сват м.

1. (лицо, сватающее кого-л.) сват;

2. (отец одного из супругов по отношению к отцу или матери другого) сват;

◊ ні брат ні с. — ни брат ни сват;

ні сва́та ні бра́та — ни сва́та ни бра́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прычында́лле, ‑я, н., зб.

Разм. Прычындалы. [Карней] схадзіў да свайго брата, узяў у яго ўсё паляўнічае прычындалле, сам сабраўся і Ключавому дапамог. М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дубэ́льтка ’дубальтоўка, двухствольная стрэльба’ (Сцяшк., Касп.). Відавочна, як і дубальто́ўка (гл.) ’тс’, запазычанне з польск. мовы. Параўн. кантэкст (пад паяды́нька, гл.): «У брата паядынька (< польск. pojedynka — Р. К.), а ў мʼмнʼе дубельтка на два ствалы» (Сцяшк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

беспаспяхо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які не прыносіць поспеху, не дасягае пэўнай мэты; дарэмны. Яшчэ ў школе механізацыі я чуў пра беспаспяховае заляцанне брата да бойкай Клавы. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гасці́ць, гашчу, госціш, госціць; незак.

Жыць некаторы час дзе‑н. у якасці госця. Цэлы тыдзень гасціў у таварыша на дачы. // Быць, знаходзіцца ў гасцях. Гасціць у брата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

братазабо́йства, ‑а, н.

1. Забойства свайго брата.

2. Забойства чалавека свайго класа, сваёй нацыі, свайго народа ў часе вайны. І вось пайшло акопнае братанне. Братазабойства — усім адна бяда. Звонак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наме́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

Разм. Тое, што і намерыцца (у 1 знач.). [Антон] выйшаў за вароты, пастаяў, падумаў і ўжо як чалавек, які цвёрда нешта намерыў, пашыбаваў да брата. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наска́рдзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак., на каго, каму і без дап.

Разм. Выказаць каму‑н. сваю скаргу; паскардзіцца. Паскардзіцца на брата. □ Мала таго, што [Янук] наманіў, дык яшчэ і маці наскардзіўся. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чужы́, -а́я, -о́е.

1. Не ўласны, які належыць каму-н. іншаму, не свой.

Чужая кніга.

Ч. дом.

Не браць чужога (наз.).

2. Не звязаны роднаснымі, сваяцкімі, блізкімі адносінамі.

Акрамя брата і сястры тут былі і чужыя людзі.

3. Які не з’яўляецца месцам пастаяннага жыхарства, радзімай для каго-н.

Чужая старонка.

4. Далёкі па сваіх поглядах, інтарэсах ад чаго-н.

|| наз. чу́жасць, -і, ж. (да 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)