дэбю́т, -у, М -бю́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Першае выступленне на сцэне або наогул у якой-н. дзейнасці.
Д. у оперным тэатры.
Д. маладога паэта.
2. Пачатак шахматнай або шашачнай партыі.
Адкрыты д.
|| прым. дэбю́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.
1. Адкрыты прылавак для гандлю на вуліцы.
2. Тое, што і латак (у 2 знач.).
Млынавы л.
3. Ёмістасць у выглядзе каўша.
|| прым. латко́вы, -ая, -ае і лато́чны, -ая, -ае.
Латковы гандаль.
Латочны спуск.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
д’я́бальшчына, ‑ы, ж.
Разм. (звычайна ў клічных выразах). Пра незразумелы збег абставін, недарэчнае становішча. — Што за д’ябальшчына: замок адкрыты, а дзверы не адчыняюцца. Прокша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Разм. Тое, што і погляд. Пагляд бацькі паступова мякчэў. Кулакоўскі. У .. [Кораня] прыемны адкрыты твар, шчыры пагляд, лагодны голас. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўадкры́ты, ‑ая, ‑ае.
Не зусім адкрыты, прыадкрыты. Абхапіўшы рукамі маладую сасоначку, .. [Ніна] стаяла з паўадкрытымі вуснамі і ўважліва глядзела на мяне, нібы чагосьці чакала... Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пралётка ’лёгкі адкрыты двухмесны экіпаж’ (ТСБМ). З рус. пралётка ’тс’, якое, паводле Даля (3, 493), ад пролетать ’хутка працякаць, прабягаць пэўную адлегласць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гагарыні́т, ‑у, М ‑ніце, м.
Бясколерны або ружова-жоўты мінерал, адкрыты ў 1961 г. у Казахстане і Тувінскай АССР, названы ў гонар Ю. А. Гагарына.
[Ад уласн. імя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дро́жкі, ‑жак; адз. няма.
Лёгкі адкрыты экіпаж. Сам наш старшыня, не давяраючы нікому, намазаў восі і колы ў дрожках, запрог каня і пакаціў па горадзе. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распяча́таны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распячатаць.
2. у знач. прым. Адкрыты, расклеены (пра пісьмо, пакет). Аляксей дастае з кішэні шыняля распячатаны канверт. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансі́ліум, ‑у, м.
Нарада некалькіх урачоў для абмеркавання стану хворага, удакладнення дыягназу і спосабаў лячэння. Склікаць кансіліум. Правесці кансіліум. □ Кансіліум выявіў у Давіда адкрыты працэс сухотаў. Машара.
[Лац. consilium.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)