адзі́на 2...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае слову «адзіны» (у 1, 3 знач.), напрыклад: адзінабожжа, адзінаборства, адзінаверац, адзінакроўны, адзінаначалле, адзінаўладдзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кантакарэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.
У капіталістычных краінах — адзіны рахунак, які адкрываецца ўстановамі банка сваім пастаянным кліентам для ўзаемнага разліку паміж імі.
[Ад іт. conto corrente — бягучы рахунак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нестары́, ‑ая, ‑ое.
Сярэдніх гадоў, параўнальна малады. Старастам Кірэйка стаў не таму, што хацеў, проста ён быў на гэты час адзіны нестары мужчына ў вёсцы. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агульнанаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Агульны, адзіны для ўсяго народу; які належыць усяму народу. Агульнанародная ўласнасць. Агульнанародныя патрэбы. Агульнанародная мараль. // Такі, у якім удзельнічае ўвесь народ; усенародны. Агульнанародная справа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аднаду́мства, ‑а, н.
Адзіны кірунак думак; згода ў поглядах. У гомане, які за імі [словамі] ўзняўся, не чуваць было ўжо дружнага аднадумства — пайшло па натоўпе блытанае замяшанне. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Махру́тка ’замухрышка’ (Касп.) складае з рус. моўнай тэрыторыяй адзіны арэал: махришко ’лахманы’, махрютка ’маўклівы чалавек’. Да махры́ (гл.). Параўн. таксама замухры́шка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́нткі ’рухавы, хуткі’ (воран., Сцяшк. Сл.). Складае адзіны арэал з усх.-малапольск. lętki (з другаснай назалізацыяй), якое з lelkKlekki ’тс’. Да лёгкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прызаўны́ць ’засмуціцца’ (Бяльк.), прізаўны́ць ’засумаваць’ (Юрч. СНС). Прэфіксальнае ўтварэнне ад зафіксаванага там жа уныва́ць ’падаць духам’. Стварае адзіны мікраарэал са смал. призауны́ть ’зрабіцца маркотным, засумаваць, прыціхнуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мураве́йнік ’парода мядзведзяў (Ursus formicarius, якія любяць раскопваць мурашнікі’ (Анік., Нас., Касп.). Разам з рус. пск., цвяр., перм. муравейник складае адзіны паўн.-бел.-рус. арэал. Да рус. мураве́й ’мурашка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сіндыкалі́зм, ‑у, м.
Дробнабуржуазная апартуністычная плынь у рабочым руху канца 19 — пачатку 20 стст., прыхільнікі якой адмаўлялі неабходнасць класавай барацьбы пралетарыяту, стварэння пралетарскай дзяржавы і разглядалі эканамічную барацьбу як адзіны шлях да сацыялізму.
[Фр. syndicalisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)