Verbum

мядзве́джы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да мядзведзя, належыць яму. Мядзведжы след. // Зроблены, прыгатаваны са скуры або з мяса мядзведзя. Мядзведжае футра. Мядзведжая каўбаса.

2. перан. Такі, як у мядзведзя. Мядзведжая паходка.

•••

Мядзведжая паслуга гл. паслуга.

Мядзведжы кут (куток) гл. кут.

мярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. Страчваць прыкметы жывога, станавіцца мёртвым. Мярцвее твар хворага. // Траціць рухомасць, адчувальнасць; нямець. Мярцвець ад холаду. Мярцвець ад жаху. □ Падкошваліся ногі,.. было горача, як ля агню, і мярцвелі рукі. Пташнікаў.

2. перан. Рабіцца пустынным, змярцвелым. Мярцвее наваколле.

пада́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Разм.

1. Ежа, кінутая жывёле (часцей за ўсё сабаку). Сабака цярпліва чакаў падачкі.

2. перан. Тое, што даецца ад жалю як ахвяраванне, міласціна. Грашовая падачка. □ Ксяндзы ў асноўным жылі за кошт панскіх падачак. Чарнышэвіч.

падма́зацца, ‑мажуся, ‑мажашся, ‑мажацца; зак.

Разм.

1. Падфарбаваць, падмазаць сабе губы, шчокі.

2. перан.; да каго-чаго. Увайсці ў ласку ліслівасцю; паддобрыцца, падлізацца. [Сцяпан:] [Быкоўскі] яшчэ толькі збіраецца падмазацца да нашай Паўлінкі; ну, а каб слізчэй усё пайшло, дык перш мяне ён падмазаў. Купала.

падцэ́ліць, ‑цэлю, ‑цэліш, ‑цэліць; зак.

Разм.

1. Трапна папасці куды‑н., у якую‑н. цэль. [Тарэнта:] — Падцэляць жа вось неяк акурат у галаву. Калі б яшчэ раз давялося, дык бы напэўна ўжо ў лоб проста падцэлілі б. Галавач.

2. перан. Угадаць, улавіць зручны момант.

культ, ‑у, М ‑льце, м.

1. Рэлігійнае служэнне бажаству і звязаныя з гэтым рэлігійныя абрады. Культ бога Сонца ў язычнікаў. Служыцелі культу.

2. перан.; каго-чаго. Сляпое пакланенне каму, чаму‑н., абагаўленне каго‑, чаго‑н. Культ асобы. Культ «чыстага мастацтва». Культ прыгажосці.

[Лац. cultus.]

ламі́на, ‑ы, ж.

1. Доўгі сухі прут, сухая галіна дрэва; палка. Сцебануць каня ламінаю.

2. Разм. пагард. Вялікая, нязграбная, малапрыгодная рэч. // перан. Высокі, грузны, няспрытны чалавек. [Мароз:] — Нікчэмны ты нейкі, маленькі. Не па росту. Па росту — ламіна добрая, а вот па думках — маленькі. Лобан.

ле́тапіс, ‑у, м.

Пагадовы запіс гістарычных падзей у старажытныя часы; кніга з такімі запісамі. Ноўгарадскі летапіс. Летапіс Аўраамкі. // перан.; чаго. Паслядоўны запіс якіх‑н. падзей; хроніка, гісторыя чаго‑н. Летапіс ваеннай славы.

•••

Жывы летапіс — пра таго, хто добра памятае ўсе сучасныя яму падзеі.

маналі́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца маналітам. Маналітная парода.

2. перан. Моцна згуртаваны. Гэта была маналітная армія старых і юных, спалучэнне пачынальнікаў і завяршальнікаў адной вялікай ідэі, ідэі Леніна. Мікуліч. // Цэласны, з’яднаны. Літаратура сацыялістычнага рэалізму — маналітная па ідэйнай накіраванасці, па ідэалу. Адамовіч.

прапаве́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., што.

1. Распаўсюджваць якое‑н. веравучэнне, растлумачваючы яго слухачам. Прапаведаваць хрысціянства. // без дап. Гаварыць пропаведзь.

2. перан. Распаўсюджваць якія‑н. погляды, думкі, якое‑н. вучэнне. — Вы ведаеце, што раблю я цішком? — ціха пытае Лабановіч.. — Крамольныя ідэі прапаведую. Колас.