ху́ткасць, -і, ж.
1. Ступень інтэнсіўнасці, шпаркасці руху каго-, чаго-н. або распаўсюджання чаго-н.
Поле ачышчалася ад снегу з небывалай хуткасцю.
Высокая х. стральбы.
2. Ступень скорасці руху або вярчэння некаторых машын (аўтамабіля, станка і пад.), звязанае з парадкам узаемадзеяння дэталей каробкі перадач.
Уключыць х.
Ехаць на трэцяй хуткасці.
3. У механіцы: адносіны пройдзенага целам шляху да часу, за які гэты шлях пройдзены.
Раўнамерная х.
|| прым. ху́ткасны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Х. аўтобус.
Х. доступ у інтэрнэт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дакро́іць, -кро́ю, -кро́іш, -кро́іць; -кро́ены; зак., што.
1. Закончыць кройку чаго-н.
Д. сукенку.
2. Адрэзаць дадатковую частку ад цэлага або парэзаць што-н. дадаткова на кавалкі.
Д. хлеб.
|| незак. дакро́йваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыві́зія, -і, мн. -і, -зій, ж.
1. Асноўнае тактычнае злучэнне ў розных відах узброеных сіл.
Стралковая д.
Танкавая д.
Авіяцыйная д.
2. Вышэйшае злучэнне ваенных караблёў аднаго або некалькіх класаў.
|| прым. дывізі́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дырэ́ктар, -а, мн. -ы, -аў, м.
Кіраўнік прадпрыемства, якой-н. дзяржаўнай або навучальнай установы.
Д. фабрыкі.
Д. вучылішча.
Д. фірмы.
|| ж. дырэ́ктарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).
|| прым. дырэ́ктарскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэкаці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).
Апрацаваць (апрацоўваць) шарсцяную тканіну парай або гарачай вадой, каб палепшыць яе якасць.
|| наз. дэкаціро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.
|| прым. дэкаціро́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
на́це, часц.
1. Тое, што і на² (у 1 знач.), толькі пры ветлівым звароце або звароце да многіх.
Н. вам кнігу.
2. Ужыв. пры выказванні здзіўлення, гневу і пад.
Н. ж вам, такое здарэнне!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ой і ой-ой-о́й, выкл.
1. Выражае спалох, здзіўленне, боль.
2. Узмацняе слова, да якога прымыкае адно або разам з займеннымі словамі «як», «які» (разм.).
Жылося ой як цяжка.
Нялёгка было, ой нялёгка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паз, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Вузкая шчыліна або выемка, у якую ўстаўляюць выступ другога прадмета пры замацаванні.
2. Вузкая доўгая шчыліна паміж бярвёнамі, брусамі, якая звычайна запаўняецца мохам.
|| прым. па́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́данка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Маленькі мяшочак з ладанам або амулетам, талісманам, які носяць на грудзях з мэтай засцерагчы сябе ад няшчасця.
2. Невялікая пасудзіна, у якой спальваюць ладан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ля́мпа, -ы, мн. -ы, лямп і -аў, ж.
Прыбор для штучнага асвятлення або награвання.
Настольная л.
Газавая л.
Паяльная л.
|| памянш. ля́мпачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. ля́мпавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)