ідэало́гія, ‑і, ж.
Сістэма ідэй, уяўленняў, палітычных, філасофскіх, мастацкіх і інш. поглядаў, якія характарызуюць тое або іншае грамадства, клас; светапогляд. Марксісцка-ленінская ідэалогія. Пралетарская ідэалогія. Буржуазная ідэалогія.
[Ад грэч. idea — паняцце і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гімна́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Сістэма фізічных практыкаванняў, якія садзейнічаюць агульнаму развіццю арганізма і ўмацаванню здароўя. Вытворчая гімнастыка. Ранішняя гімнастыка. // Від спорту. Спартыўная гімнастыка. Мастацкая гімнастыка.
[Грэч. gymnastikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ю́рскі, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да юры, уласцівы ёй. Юрскі вапняк. Юрская флора.
•••
Юрскі перыяд (юрская сістэма) — другі (сярэдні) перыяд мезазойскай эры ў гісторыі Зямлі.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́рачны в разн. знач. ма́рочный;
~ная сістэ́ма кантро́лю — ма́рочная систе́ма контро́ля;
~нае віно́ — ма́рочное вино́;
~ная сталь — ма́рочная сталь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звеннявы́
1. прил. звеньево́й; звеново́й;
~ва́я сістэ́ма — звеньева́я (звенова́я) систе́ма;
2. в знач. сущ. звеньево́й;
нара́да ~вы́х — совеща́ние звеньевы́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сасло́ўны в разн. знач. сосло́вный;
~ныя інтарэ́сы — сосло́вные интере́сы;
~ная сістэ́ма вы́бараў — сосло́вная систе́ма вы́боров;
○ ~ная мана́рхія — сосло́вная мона́рхия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
антэ́на, ‑ы, ж.
Праваднік або сістэма праваднікоў, якія служаць для выпраменьвання радыёхваль у час радыёперадачы або для іх улоўлівання ў час прыёму. Антэна перадатчыка. Прыемная антэна. Рамачная антэна.
[Ад лац. antenna — мачта.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канскры́пцыя, ‑і, ж.
У некаторых еўрапейскіх краінах да ўвядзення ўсеагульнай воінскай павіннасці — сістэма камплектавання арміі на аснове воінскай павіннасці з правам выкупіцца або паставіць на сваё месца другога.
[Ад лац. conscriptio — унясенне ў спісы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трохпо́лле, ‑я, н.
Устарэлая сістэма паляводства з падзелам ворнай зямлі на тры палі, кожнае з якіх засявалася спачатку азімымі, затым яравымі, а на трэці год заставалася пад папар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нерв, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адзін са шматлікіх пучкоў валокнаў у выглядзе белых канацікаў, якія ідуць ад галаўнога і спіннога мозга да органаў пачуццяў, мышцаў, залоз і інш. і даюць целу магчымасць рухацца і адчуваць.
Зрокавы н.
2. мн. Уся такая сістэма, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека.
Нервы не вытрымалі.
3. перан. Цэнтр якой-н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго-н.
Нёман быў нервам сяла.
◊
Выматаць усе нервы (разм., неадабр.) — змучыць, давесці да знямогі.
Іграць на нервах (разм., неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н. чым-н.
Трапаць нервы (разм., неадабр.) — хвалявацца, моцна нерваваць каго-н.
|| прым. нерво́вы, -ая, -ае.
Н. цэнтр.
Нервовыя хваробы.
Нервовая сістэма.
Н. цік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)