пялёсканне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пялёскацца, а таксама гукі гэтага дзеяння. Раптам, зусім блізка, пачулася лёгкае пялёсканне. Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хру́мканне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. хрумкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Іншы раз.. наслухаешся за дзень кепскага хрумкання. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цілі́канне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пілікаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. З галін пазбірала [труба-берасцянка] Ціліканне жоўтых сініц. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыры́канне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. цырыкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Праз адчыненую фортку далятала забіяцкае цырыканне вераб’ёў. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́рканне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. чыркаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. За сцяной пачулася чырканне запалкі, адсунулі крэсла. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмфаты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вызначаецца асаблівай эмацыянальнай выразнасцю. Эмфатычная гаворка.
2. Які вымаўляецца з асобым напружаннем. Эмфатычныя зычныя. Эмфатычныя гукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бурча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выказваць нездавальненне або пагрозу, утвараючы глухія гукі (пра жывёл).
2. Сярдзіта мармытаць, бубніць.
Нездаволена б.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Бурліць.
У жываце бурчыць (безас.).
|| наз. бурча́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
смех, -у, м.
Кароткія характэрныя парывістыя гукі, што ствараюцца кароткімі выдыхальнымі рухамі, як праяўленне весялосці, радасці, задаволенасці, а таксама злараднасці, насмешкі і іншых пачуццяў.
Здаровы дзіцячы с.
Падарваць жываты са смеху.
◊
Без смеху — сур’ёзна.
Не да смеху — няма прычыны смяяцца, весяліцца.
Смех бярэ — хочацца смяяцца.
Смеху варта — смешна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дане́сці¹, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; зак.
1. каго-што. Несучы, даставіць да якога-н. месца.
Д. рэчы да вагона.
2. што. Зрабіць чутным (пра гукі, пах і пад.).
Вецер данёс смалісты пах дыму.
3. перан. Давесці да свядомасці, зрабіць зразумелым.
Д. думку да слухача.
|| незак. дано́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дане́сціся, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -нясецца; -нёсся, -нёслася; зак.
1. Зрабіцца чутным (пра гукі, пахі і пад.).
Да яго слыху данеслася стракатанне сарокі. 3 навакольных лугоў данёсся пах сена.
2. Распаўсюдзіцца, стаць вядомым.
Данеслася радасная вестка.
|| незак. дано́сіцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -сіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)