іне́ртны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае інерцыю (у 1 знач.); інерцыйны. Інертная маса.
2. Бяздзейны, пасіўны, косны. Інертны чалавек. □ «А ўсё ж нейкія інертныя людзі тут! — уздыхнуў Васіль. — Маўчаць, нібы іх і не датычыць нічога». Шашкоў.
•••
Інертныя газы гл. газ.
Інертныя матэрыялы гл. матэрыял.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэрні́раваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад інтэрніраваць.
2. у знач. прым. Затрыманы, спынены; пазбаўлены волі. Спроба дабіцца праз Савет рабочых дэпутатаў абмену на інтэрніраваных немцаў таксама нічога не дала. Гурскі. // у знач. наз. інтэрні́раваны, ‑ага, м.; інтэрні́раваная, ‑ай, ж. Лагер для інтэрніраваных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаву́чка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑чцы, Т ‑ай (‑аю), ж.
Чалавек, які не завяршыў адукацыі, вучобы, абучэння; маладасведчаны чалавек. [Таня:] — У тваёй Веры залатыя рукі. На ёй зараз уся майстэрня трымаецца. А я толькі недавучка. Нічога толкам не ўмею. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыго́дны, ‑ая, ‑ае.
Такі, які не мае неабходных якасцей, не падыходзіць для чаго‑н.; нягодны. — Ты не думай, што я да нічога непрыгодны, — некалькі з папрокам прамовіў Ян. Пестрак. Радавы стралковага палка Ігнат Семяніцкі быў прызнаны непрыгодным для вайсковай службы і адпушчаны дадому. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несканчо́ны, ‑ая, ‑ае.
Надзвычай доўгі; працяглы, бясконцы. Несканчонымі калонамі ішлі на фронт рэзервісты, добраахвотнікі. Мыслівец. За годам год — стагоддзі прамінулі, як хвалі несканчонае ракі. А. Вольскі. // Які не спыняецца; пастаянны. Апрача завывання ветру ў голым голлі ды несканчонага шуму дажджу, .. [чалавек] нічога не пачуў. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́тым, прысл.
Праз некаторы час. — Ідзіце, дзядзька Ахрэм, ідзіце... Я потым прыйду... Зарэцкі. // Пасля чаго‑н., затым. Нарэшце паплавок таргануўся, спачатку паверсе, потым імкліва нырнуў у глыбіню. Хомчанка. Перш сварыўся на яго бацька, потым бачыць — нічога не парадзіш, калі ў сына такая ахвота. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыджга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Хутка прыйсці або прыбегчы, прыбыць куды‑н. Вясёлы гімназіст пешкі прыджгаў дадому і, як быццам бы нічога не здарылася, адразу палез на вышкі. Чорны. Сапраўды, не паспела назаўтра зайсці сонца, [сакольнік] прыджгаў.. «Я, кажа, напрасцякі, дзе лугам, дзе разоркаю». Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысягну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Даць прысягу; паклясціся. Мы прысягнулі адпомсціць за пакуты нашага салдата. Чорны. // Пакляўшыся, запэўніць каго‑н. у чым‑н. [Аўгіня:] — Не бойцеся, бабка, мяне, дзецьмі прысягну, што нікому не скажу. Колас. — Прысягнуць магу, што ані нічога не чула. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распла́та, ‑ы, ДМ ‑плаце, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расплачвацца — расплаціцца.
2. перан. Кара, помста. — Нічога, Аксён: будзе свята і на нашай вуліцы. Падыходзіць час расплаты за здзекі над народам. Дымам і агнём паляцяць у неба панскія палацы і ўжо ляцець пачалі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́блены 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад рубіць 1.
ру́блены 2, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад рубіць 2.
2. у знач. прым. Зроблены з бярвення; драўляны. Рубленая хата. □ Прывезлі да каменданта гарнізона. Нічога не пыталіся, а заперлі ў маленькім рубленым свінушніку. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)