набы́ць¹, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бы́ў, -была́, -ло́; -бу́дзь; зак.

1. каго-што. Стаць уладальнікам чаго-н.

Н. кватэру.

2. што. Атрымаць спецыяльнасць.

Н. прафесію.

3. што. Зрабіцца якім-н. па знешнім выглядзе.

Пакой набыў утульны выгляд.

4. што. Заслужыць, здабыць прызнанне.

Н. аўтарытэт.

5. што. Захварэць чым-н. (разм.).

Н. гастрыт.

|| незак. набыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. набыццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

згрэ́бці, зграбу́, зграбе́ш, зграбе́; зграбём, зграбяце́, зграбу́ць; згроб, згрэ́бла; зграбі́; згрэ́бены; зак.

1. што. Грабучы, сабраць у адно месца (што-н. сыпкае, рассыпістае).

З. сена.

З. вуголле ў кучу.

2. што. Грабучы, скінуць.

З. снег з даху.

3. каго-што. Хуткім махам, рухам узяць што-н. або з сілай схапіць, абхапіць каго-н. (разм.).

З. ў ахапак.

|| незак. зграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абкуры́ць, -куру́, -ку́рыш, -ку́рыць; -ку́раны; зак.

1. каго-што. Абдаць каго-, што-н. дымам, духмянымі рэчывамі і пад.

А. ладанам.

А. пчол.

2. што. Зрабіць што-н. чорным, рудым ад дыму.

А. пальцы.

3. каго. Скурыць чый-н. тытунь (разм.).

4. што. Зрабіць больш зручным для курэння.

А. люльку.

|| незак. абку́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абку́рванне, -я, н. (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ірвану́ць і (пасля галосных) рвану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. гл. ірваць.

2. каго-што. Моцна тузануць, рэзка пацягнуць.

І. дзверы.

3. Рэзка скрануцца з месца, рэзкім рухам кінуцца куды-н. (разм.).

Матацыкл ірвануў з месца.

4. што. Пачаць імкліва рабіць што-н. (разм.).

Ірванём усе дружна.

5. каго-што. Падарваць, узарваць што-н. з выбухам.

Ірвануў снарад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

канцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.

1. каго-што. Збіраць, групаваць у адным месцы.

К. вытворчасць.

К. войскі.

2. перан. Звяртаць, накіроўваць на што-н.

К. думкі.

К. увагу.

3. што. Згушчаць, насычаць (спец.).

К. раствор.

4. што. Тое, што і абагачаць (у 2 знач.; спец.).

К. руду.

|| зак. сканцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).

|| наз. канцэнтра́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ска́рдзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; незак.

1. на каго-што і са злуч. «што». Выказваць скаргі (у 1 знач.).

С. на нястачу.

Яна скардзіцца, што ўвесь час хворая.

2. на каго-што. Падаваць скаргу (у 2 знач.).

С. ў суд.

3. на каго (што). Даносіць, нагаворваць (разм.).

С. начальству на калегу.

|| зак. паска́рдзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца і наска́рдзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

угле́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.

1. у каго-што, на каго-што і без дап. Уважліва працягла глядзець, прыгледзецца, стараючыся ўбачыць каго-, што-н.

У. ў марскую даль.

2. у каго-што. Не зводзячы вачэй, нерухома глядзець куды-н., на каго-, што-н., уставіцца, утаропіцца.

Чаго ты гэтак угледзеўся ў мяне?

|| незак. угляда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і угля́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по​II предлог;

1. с вин. (вплоть до) па (што); (до) да (чаго);

войти́ в во́ду по по́яс увайсці́ ў ваду́ па по́яс;

по сей день па гэ́ты дзень (да гэ́тага дня);

по сие́ вре́мя да гэ́тага ча́су;

по сего́дня да сённяшняга дня;

2. с вин. (идти за чем-л.) па (што); (в знач.: идти собирать что-л.) у (што);

он пошёл по́ воду ён пайшо́ў па ваду́;

идти́ в лес по я́годы ісці́ ў лес у я́гады.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падве́сці, -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; -вёў, -вяла́, -ло́; -вядзі́; -ве́дзены; зак.

1. каго-што. Ведучы (гл. весці ў 1 і 3 знач.), наблізіць да каго-, чаго-н., даставіць куды-н.

П. таварыша да знаёмых.

П. войскі да пераправы.

П. дарогу да новабудоўлі.

2. што пад што. Пакласці, уладкаваць пад што-н.

П. хату пад кроквы (давесці будаўніцтва да крокваў). П. фундамент.

3. перан., што пад што. Знайсці патрэбныя доказы для абгрунтавання чаго-н. (кніжн.).

П. тэарэтычную базу пад свае выказванні.

4. што пад што. Падагнаць пад што-н., падпарадкаваць чаму-н.

П. злачынства пад артыкул крымінальнага кодэкса.

5. што. Зрабіць агульны вывад з чаго-н.

П. вынікі.

П. баланс.

6. каго (што) пад што. Зрабіць сваімі дзеяннямі непрыемнасць каму-н. (разм.).

П. суседа пад штраф.

7. перан., каго (што). Не апраўдаць чыіх-н. надзей, спадзяванняў, паставіць у няёмкае становішча (разм.).

П. знаёмага.

8. што. Падмаляваць пры дапамозе касметычных сродкаў.

П. бровы.

|| незак. падво́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

|| наз. падвядзе́нне, -я, н. (да 1—5 і 8 знач.) і падво́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 2 знач.).

|| прым. падвадны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.; спец.).

Падвадныя трубы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падкалупну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак. (разм.).

1. што. Калупнуўшы, падчапіць, прыпадняць спаднізу.

П. сухі пянёк.

2. каго (што). Тое, што і падкалоць¹ (у 2 знач.).

П. з’едлівай заўвагай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)