Verbum

запа́сці, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́; запа́ў, -па́ла; зак.

1. Заваліцца куды-н., за што-н.

Кавалак мыла запаў за шафу.

2. Удацца ўнутр, стаць запалым.

Вочы запалі.

3. перан. Глыбока замацавацца, захавацца.

Словы запалі ў душу.

Што гэта запала табе ў галаву?

|| незак. запада́ць, -а́е.

заця́ты, -ая, -ае.

1. Упарты, настойлівы ў ажыццяўленні чаго-н.

З. чалавек.

Зацятая барацьба.

Зацятая спрэчка.

2. перан. Працяглы, пастаянны, нязменны.

Зацятая варожасць.

З. боль.

3. Скрытны; затоены, насцярожаны.

Ён чалавек горды і з.

Зацятая маўклівасць.

4. Вельмі адданы чаму-н., заўзяты.

З. балельшчык.

|| наз. заця́тасць, -і, ж.

звер, -а, мн. звяры́, -о́ў, м.

1. Дзікая, звычайна драпежная жывёліна.

Пушны з.

2. перан. Пра вельмі злога, жорсткага чалавека.

|| памянш. звяро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).

|| зб. звяр’ё, -я́, н.

|| прым. звяры́ны, -ая, -ае.

Звярыныя сляды.

З. страх (надзвычай моцны). З. арнамент (з адлюстраваннем жывёл).

зні́зіцца, зні́жуся, зні́зішся, зні́зіцца; зак.

1. Спусціцца ніжэй.

Сонца знізілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць ніжэйшым (па ступені, велічыні, інтэнсіўнасці і пад.).

Цэны знізіліся.

Аўтарытэт знізіўся.

|| незак. зніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. зніжэ́нне, -я, н.

Самалёт пайшоў на з. (пачаў зніжацца ў 1 знач.).

пакры́ўдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.

1. Прычыніць крыўду каму-н.

П. выказваннем.

Мухі не пакрыўдзіць (перан.: пра добрага, спакойнага чалавека).

2. Надзяліць чым-н. у недастатковай ступені, даць менш, чым патрэбна.

Прырода не пакрыўдзіла гэтага чалавека талентам.

Пакрыўджаны богам (пра няўдачлівага, абмежаванага розумам чалавека; разм.).

перагрузі́ць, -ужу́, -у́зіш, -у́зіць; -у́жаны; зак., каго-што.

1. Грузячы, перамясціць.

П. збожжа з машыны ў вагоны.

2. Нагрузіць празмерна.

П. воз.

П. вучняў дамашнімі заданнямі (перан).

|| незак. перагружа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. перагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

|| прым. перагру́зачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Перагрузачныя работы.

перакапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Ускапаць нанава.

П. бульбянішча.

2. Падзяліць што-н. ровам, канавай упоперак.

П. дарогу.

3. перан. У пошуках чаго-н. дэталёва перагледзець, перабраць паперы, рэчы і пад.

Перакапаў усе рэчы ў шуфлядзе.

|| незак. перако́пваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перако́пванне, -я, н.

перасі́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.

1. каго-што. Перамагчы, пераадолець.

П. праціўніка і паваліць.

Плыўцы перасілілі цячэнне.

2. перан., каго-што. Пераадолець якое-н. пачуццё, адчуванне, жаданне і пад.

П. страх.

П. сябе.

3. каго. Змучыць, надарваць, прымушаючы празмерна напружвацца.

П. каня.

|| незак. перасі́льваць, -аю, -аеш, -ае.

пе́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Найменш каштоўная па значэнні фігура ў шахматнай гульні.

2. перан. Пра малазначнага і несамастойнага ў сваіх дзеяннях чалавека.

|| памянш. пе́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. пе́шачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

адпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.

1. Спаліць частку прадмета; перапаліўшы, аддзяліць.

А. кавалак шнура.

2. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло для надання адпаведнай якасці (спец.).

3. перан. Зрабіць, сказаць што-н. нечаканае.

◊

Адпаліць штуку (разм., неадабр.) — учыніць што-н. недарэчнае, непрыстойнае.

|| незак. адпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.