Verbum

вы́драць, -дзеру, -дзераш, -дзера; вы́драў, -рала; вы́дзеры; -драны; зак., што.

1. З сілай выцягнуць, вырваць што-н. моцна ўбітае, прымацаванае і пад.

В. цвік са сцяны.

В. ліст з кнігі.

2. Драпаючы, выдаліць, вырваць.

В. вочы.

3. перан. Атрымаць, узяць з вялікай цяжкасцю (разм.).

|| незак. выдзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прасачы́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -о́чыцца; зак.

1. Пра вадкасць: паступова пранікнуць праз што-н.

У лодку прасачылася вада.

2. Непрыкметна і паступова прабрацца куды-н.

Разведчыкі прасачыліся ў тыл ворага.

3. перан. Пранікнуць, распаўсюдзіцца куды-н.

Прасачыліся слухі.

|| незак. прасо́чвацца, -аецца.

|| наз. прасо́чванне, -я, н.

прашчу́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Шчупаючы, выявіць, адчуць, праверыць.

П. пухліну.

2. перан., каго-што. Назіраючы, даследуючы, скласці сабе ўяўленне пра каго-, што-н. (разм.).

П. веды новага работніка.

П. глебу (тое, што і зандзіраваць глебу).

|| незак. прашчу́пваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прашчу́пванне, -я, н.

прылажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што да чаго.

Тое, што і прыкласці.

П. палец да вуснаў.

П. намаганні.

П. рукі да чаго-н. (перан.: пачаць рабіць што-н., праявіўшы ініцыятыву).

|| незак. прыклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыклада́нне, -я, н. і прыкла́дванне, -я, н.

пуцяво́дны, -ая, -ае.

У выразах:

1) пуцяводная зорка —

а) зорка, якая ўказвае напрамак дарогі;

б) перан. пра таго, хто вызначае чый-н. жыццёвы шлях, развіццё дзейнасці (кніжн.).

Ён быў не толькі братам, а і пуцяводнай зоркай усё жыццё;

2) пуцяводная ніць (кніжн.) — тое, што дапамагае знайсці правільны шлях, рашэнне.

заблы́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. гл. блытацца.

2. перан. Аказацца ў цяжкім становішчы ад чаго-н.

З. ў даўгах.

3. Збіцца з дарогі, заблудзіць (разм.).

З. ў незнаёмай мясцовасці.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць цяжкім для вырашэння.

Пытанне заблыталася.

|| незак. заблы́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

зад, -а, М -дзе, мн. зады́, -о́ў, м.

1. Задняя частка чаго-н.; проціл. перад.

З. матацыкла занесла на павароце.

2. Задняя частка тулава, таз.

Тоўсты з.

Даць каму-н. пад з. (таксама перан.: груба прагнаць; разм.).

3. мн. Тое, што даўно вывучана ці ўсім вядома (разм.).

Паўтараць зады.

зака́з, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што-н.

Па заказе (таксама перан.: па чыёй-н. просьбе, патрабаванні). Паліто на з.

Як на з. або як па заказе (пра тое, што адпавядае якому-н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным).

2. Заказаная рэч.

Разнесці гатовыя заказы.

закаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак.

1. што. Коцячы, накіраваць, змясціць, падзець куды-н.

З. калёсы ў пуню.

З. мяч пад стол.

З. вочы (завесці зрэнкі пад верхнія павекі).

2. перан., што і каму. Зрабіць, учыніць што-н. незвычайнае (разм.).

З. аплявуху.

З. прамову.

|| незак. зако́чваць, -аю, -аеш, -ае.

заме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; замёў, -мяла́, -ло́; -мяці́; -ме́цены; зак.

1. што. Падмятаючы, сабраць у адно месца ці аддаліць убок.

З. смецце ў куток.

2. каго-што. Пакрываючы чым-н. сыпкім, закрыць, засыпаць.

Мяцеліца замяла дарогу.

З. сляды злачынства (перан.: утаіць).

|| незак. замята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.