словатво́рчы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да словатворчасці. Што датычыцца форм дзеяслоўнага словаўтварэння і словатворчых функцый прыставак, то тут зроблена яшчэ менш. Суднік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэ́ндэрны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тэндэра. Тэндэрны тормаз. □ Ну як тут уцерпець Міколку ды не падсесці ззаду на тэндэрную падножку. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шатра́к, ‑а, м.

Тое, што і шатравалка. Цётка, адышоўшыся ад свайго, яшчэ няпоўнага мяшка пад кашом шатрака, стаяла таксама тут, на дварэ. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

захава́цца сов.

1. сохрани́ться;

стары́я звы́чкі ~ва́ліся — ста́рые привы́чки сохрани́лись;

з да́ўніх пор ~ва́лася пада́нне — с да́вних пор сохрани́лось преда́ние;

тут ~ва́ліся сляды́ вайны́ — тут сохрани́лись следы́ войны́;

2. сохрани́ться, сбере́чься;

бу́льба ~ва́лася да вясны́ — карто́фель сохрани́лся (сберёгся) до весны́;

дом до́бра ~ва́ўся — дом хорошо́ сохрани́лся;

здаро́ўе ~ва́лася — здоро́вье сохрани́лось;

3. (остаться невредимым) уцеле́ть;

з. ад пажа́ру — уцеле́ть от пожа́ра

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лі́шні в разн. знач. ли́шний; (избыточный — ещё) изли́шний;

л. экзэмпля́р кні́гі — ли́шний экземпля́р кни́ги;

ён быў тут л. — он был тут ли́шний;

рабі́ць ~нюю рабо́ту — де́лать ли́шнюю рабо́ту;

~няя стара́ннасць — ли́шнее (изли́шнее) усе́рдие;

~няя капе́йка — ли́шняя копе́йка;

без ~ніх слоў — без ли́шних слов;

без ~няй гаво́ркі — без ли́шних разгово́ров;

л. рот — ли́шний рот;

~няя дабрата́ — дурата́ — посл. доброта́ без ра́зума вредна́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Памоўка ’гаворка (у прымаўцы: Пра воўка памоўка, а воўк і тут)’ (ТСБМ, Янк.), ’пагалоска; прымаўка; заручыны’ (Нас.), ’прымаўка’ (Мат. Гом.), ’пагалоска, паклёп’ (Мал.), помо́ўка ’гаворка, нагавор’ (ТС). Рус. помо́лвка ’чуткі, пагалоска; пагаворка, прымаўка; заручыны’, таксама ў фраз.: О волке помолвка, а волк и тут; укр. помо́вка ’прымаўка, пагаворка; размова, гаворка’. Суфіксальны дэрыват ад памовіць < мовіць < мова (гл.). Памаві́ска ’вымоўе, пагаворка, прымаўка’ (Сцяшк.), лічачы па суфіксацыі, відаць, з польск.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

там

1. нареч. там;

там и тут там і тут;

там и сям там і сям, дзе-нідзе́;

вот там вось там;

там же там жа;

2. нареч. (потом, затем) там, пасля́, по́тым;

там ви́дно бу́дет там (пасля́, по́тым) віда́ць бу́дзе;

3. част. там;

что бы там ни́ было што б там ні было́;

◊

како́е там! дзе там!;

чего́ там! чаго́ там!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абагна́цца (от кого) сов., разг. отби́ться; отогна́ться;

тут жа ад саба́к не а. — здесь же от соба́к не отби́ться;

ад камаро́ў не а. — от комаро́в не отогна́ться (не отби́ться)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брадзя́жыць, ‑жыць; незак.

Тое, што і валачыцца, бадзяцца. [Барановіч:] — Жыве тут Мікалай Жыгунец. ..Дык ён.., як верабей пад страхою, жыў, па свеце цягаўся, брадзяжыў. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даўжэ́зны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вельмі доўгі. Дзень быў — што год, такі даўжэзны. Лобан. Махае даўжэзнай Стралой экскаватар, Ім цэлыя горы Зямлі тут узняты. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)