адме́рці, 1 і 2 ас. не ўжыв., адамрэ́; адмёр, -мёрла; зак.

1. Страціць жыццяздольнасць, стаць нежывым, загінуць (пра часткі якога-н. арганізма, расліны).

Клеткі тканак адмерлі.

2. перан. Перастаць існаваць, знікнуць (пра грамадскія з’явы, асаблівасці быту і пад.).

Старыя звычаі адмерлі.

|| незак. адміра́ць, -а́е.

|| наз. адміра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парэ́заць, -э́жу, -э́жаш, -э́жа; -э́ж; -э́заны; зак.

1. што. Параніць чым-н. вострым.

П. руку.

2. што і чаго. Нарэзаць у якой-н. колькасці, разрэзаць на часткі.

П. дроў.

3. каго (што). Зарэзаць у якой-н. колькасці.

П. гусей.

|| звар. парэ́зацца, -э́жуся, -э́жашся, -э́жацца; -э́жся (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раскляпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны: зак., што.

1. Разняць на часткі што-н. скляпанае.

Р. канструкцыю.

2. Распляскаць, расплюшчыць чым-н. цяжкім, цвёрдым.

Р. заклёпку.

|| незак. расклёпваць, -аю. -аеш, -ае.

|| наз. расклёпванне, -я, н. і расклёпка, -і, ДМ -пцы, ж.; прым. расклёпачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дагада́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Тое, што і здагадацца. Да дзедавых вушэй далятаюць асобныя словы і часткі сказаў, але і па іх можна дагадацца, аб чым ідзе гутарка. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дрыгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак. і аднакр.

Рэзка варухнуць чым‑н. (пра часткі цела). Чалавек рвануўся, дрыгануў нагамі, вырваў іх з-пад Юзіка і пхнуў яго. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дры́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр.

Разм. Рэзка, адрывіста варухнуць чым‑н. (звычайна пра часткі цела). Дрыгнуць нагой. // Здрыгануцца. Сэрца дрыгнула.

•••

І не дрыгнуў(ла) — пра імгненную смерць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашчапа́цца, ‑аецца; зак.

Раскалоцца на часткі, на шчэпкі. Палена пашчапалася. Дошка пашчапалася. □ Вось, вось, здаецца, шыбане пад адхон паравоз, пашчапаюцца колы на крыжавінах ці ў пух разляцяцца стрэлкі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перано́с, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. пераносіць — перанесці (у 1–6 знач.).

2. Знак у выглядзе рыскі, які ўжываецца пры перанясенні часткі слова ў наступны радок. Знак пераносу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяцісце́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае пяць сцен (пра хату, падзеленую на дзве часткі капітальнай сцяной). У вялізнай пяцісценнай хаце параненыя ляжалі на лавах, на стале, проста на доле. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сепара́цыя, ‑і, ж.

1. Аддзяленне аднаго рэчыва ад другога, выдзяленне аднаго рэчыва з саставу другога. Сепарацыя малака.

2. Аддзяленне, адасабленне ад якой‑н. дзяржавы часткі яе тэрыторыі. Палітычная сепарацыя.

[Ад лац. separatio — аддзяленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)