◎ Пэнд: адным пэндам ’адразу, хутка’ (навагр., свісл., ашм., Даніл. Сл.). З польск. pęd ’хуткасць’, параўн. пэндзіць ’гнаць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сха́пвацца ’імгненна з’яўляцца, застываць’ (ПСл), сха́пацца, сха́пвацца, схо́пвацца ’ўтварацца, з’яўляцца, усхоплівацца’, ’хутка згушчацца, збірацца’ (ТС). Да хапаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дапа́сці сов., разг.
1. дорва́ться;
д. да вады́ — дорва́ться до воды́;
2. домча́ться, добежа́ть;
ху́тка ён дапа́ў да свае́ вёскі — ско́ро он домча́лся (добежа́л) до свое́й дере́вни
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мае́
1. мест. притяж., мн. мои́; см. мой;
2. в знач. сущ., мн., разг. (родные, близкие) мои́;
м. ху́тка прые́дуць да мяне́ — мои́ ско́ро прие́дут ко мне
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пы́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Аднакр. да пыхкаць.
2. Раптоўна і хутка заняцца агнём. Агонь .. [Падбярэцкі] расклаў адным махам — смалякі пыхнулі, як порах. Пташнікаў. Дасталі запалкі, падпалілі сухі ядловец, і касцёр адразу пыхнуў. Дубоўка. // Раптоўна загарэцца, засвяціцца ярчэй. Падышла дзяўчынка, высыпала з прыполу на вуголле шматкі бяросты. Ярка пыхнула полымя. Хомчанка. // Хутка і моцна пачырванець. Твар Казіміра зноў пыхнуў чырванню. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акра́ек, ‑райка, м.
1. Край чаго‑н. У небе з-за гор выплыў ускудлачаны акраек хмары — хутка пасоўваўся дождж. Быкаў.
2. Тое, што і акравак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клец, ‑а; кляцы, ‑оў; м.
Абл. Зуб у баране. А ў кузні кіпела работа. Барану, кляцы якой трэба было нанава ўмацаваць, кавалі наладзілі хутка. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насцяро́жлівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць наспярожлівага. — Адчыняй, Віця, — загадалі маці, і той хутка, але з няўцямнай насцярожлівасцю адчыніў дзверы спачатку ў сенцы, тады ў хату. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няхо́дкі, ‑ая, ‑ае.
Які не мае попыту (пра тавар). [Загадчык:] — Талент прадаўца ў тым і заключаецца, каб умела і хутка збыць ходкі і няходкі тавар. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіро́ка, нескл., м.
Сухі гарачы паўднёвы або паўднёва-ўсходні вецер у Міжземнаморскім басейне. Хутка надвор’е пачало псавацца, моцны сухі сірока загнаў нас на карму. Рамановіч.
[Іт. sirocco.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)