Verbum

зара́д, -а і -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Выбуховае рэчыва, якое змяшчаецца ў пэўнай колькасці ў снарадзе, патроне.

2. -у. Колькасць электрычнасці ў якім-н. целе.

Дадатны з.

З. энергіі (перан.).

|| прым. зара́дны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Зарадная скрынка (павозка для снарадаў).

засло́на, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Тое, што пакрывае, засланяе сабой.

Дымавая з. (паласа густога дыму для маскіроўкі; таксама перан.: пра тое, што прызначана для маскіроўкі, пакрыцця тайных задум, чаго-н. нядобрага і пад.).

2. Шырокае палотнішча, якое закрывае сцэну ад глядзельнай залы.

Падняць заслону.

зляце́ць, злячу́, зляці́ш, зляці́ць; зляці́; зак.

1. Летучы, спусціцца.

Верабей зляцеў з куста.

2. Упасці зверху (разм.).

З. з ганка.

Паперы зляцелі са стала.

3. Узляцеўшы, пакінуць якое-н. месца, вылецець куды-н. далёка.

Птушкі некуды зляцелі.

Прыказка зляцела з вуснаў (перан.).

|| незак. злята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

зма́зацца, зма́жуся, зма́жашся, зма́жацца; зма́жся; зак.

1. гл. мазацца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сцерціся, размазацца (пра што-н. намаляванае, напісанае і пад.).

Штрыхі змазаліся.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Пазбавіцца выразнасці, расплысціся; сапсавацца, звесціся на нішто (разм.).

|| незак. зма́звацца, -аецца.

змацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.

1. што. Моцна злучыць.

З. бярвёны скобамі.

Сумесная барацьба іх яшчэ больш змацавала (перан.).

2. што чым. Засведчыць што-н. (афіц.).

З. дакумент подпісам.

З. подпіс пячаткай.

|| незак. змацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. змацава́нне, -я, н. і змацо́ўванне, -я, н.

зрасці́ся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -це́цца; зро́сся, зрасла́ся, -ло́ся; зак.

1. Злучыцца, утвараючы адно цэлае ў працэсе росту, зажывання.

Зламаная косць зраслася.

Арэхі зрасліся.

2. перан. Зблізіцца, зжыцца.

Ён зросся з вясковым жыццём.

|| незак. зраста́цца, -а́ецца.

|| наз. зрашчэ́нне, -я, н. і зраста́нне, -я, н.

інсцэні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

1. Прыстасаваць (прыстасоўваць) для пастаноўкі на сцэне тэатра або ў кіно.

І. раман.

2. перан. Прытворна зрабіць (рабіць) што-н.

І. непрытомнасць.

|| наз. інсцэніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.

|| прым. інсцэніро́вачны, -ая, -ае.

каардына́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

1. Адна з велічынь, якая вызначае месцазнаходжанне пункта на плоскасці або ў прасторы (спец.).

Геаграфічныя каардынаты.

2. перан., мн. Звесткі пра месцазнаходжанне або месцапражыванне каго-н. (разм.).

Напішы мне свае к.

|| прым. каардына́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

казённы, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да казны (у 1 знач.); дзяржаўны.

Казённая маёмасць.

2. перан. Бюракратычны, фармальны (неадабр.).

Казённыя адносіны.

○

Казённая палата — губернская ўстанова па падатках у царскай Расіі.

Казённая частка (спец.) — задняя частка агнястрэльнай зброі, з якой яна зараджаецца.

|| наз. казённасць, -і, ж.

карыкату́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж.

1. Малюнак, на якім намаляваны хто-н. або што-н. у скажоным, падкрэслена смешным выглядзе.

К. на гультаёў.

2. перан. Смешнае, недасканалае падабенства да каго-, чаго-н.

Гэты касцюм — к. на ўменне шыць.

|| прым. карыкату́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).