Verbum

ляжа́ць, -жу́, -жы́ш, -жы́ць; -жы́м, лежыце́, -жа́ць; -жы́; незак.

1. Знаходзіцца на чым-н. у гарызантальным становішчы.

Л. на зямлі.

2. Быць хворым, знаходзіцца ў пасцелі.

Л. у непрытомнасці.

3. Аб прадметах: знаходзіцца на паверхні ў нерухомым стане (бакавой часткай, гарызантальна).

Кнігі ляжаць на стале.

4. Знаходзіцца, быць, захоўвацца, змяшчацца.

Грошы ляжаць у кішэні.

5. Размяшчацца дзе-н., мець напрамак куды-н.

Наўкола ляжаць зялёныя палі.

Шлях ляжыць на ўсход.

6. перан. Быць чыім-н. абавязкам.

На бацьку ляжаць усе клопаты пра сям’ю.

◊

Душа (сэрца) не ляжыць да каго-чаго (разм.) — няма цікавасці, прыхільнасці да каго-, чаго-н.

Лежма ляжаць (разм.) — доўга ляжаць.

Ляжаць аблогай — пра няворанае, удзірванелае поле.

Ляжаць пад сукном (разм.) — заставацца без разгляду, без рэагавання (пра заявы, скаргі).

|| наз. ляжа́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і ле́жня, -і, ж. (да 1 і 2 знач.; разм.).

зы́бкі, -ая, -ае.

1. Які можа зыбацца, гушкацца; гнуткі.

Зыбкае балота.

Зыбкая кладка.

2. Які знаходзіцца ў стане лёгкага руху, хістання.

Зыбкая паверхня возера.

|| наз. зы́бкасць, -і, ж.

бягу́чы, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў руху.

Бягучая вада.

Шукай бягучага ваўка след.

2. Які зараз адбываецца, цяперашні, штодзённы.

Бягучыя справы.

Б. момант.

|| наз. бягу́часць, -і, ж.

узвыша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. узвысіцца.

2. Пра што-н. высокае: стаяць, знаходзіцца дзе-н., вылучаючыся сярод чаго-н. сваёй вышынёй; высіцца.

Уздоўж набярэжнай узвышаліся будынкі.

патрашы́ць, -рашу́, -ро́шыш, -ро́шыць; -ро́шаны; незак., каго (што).

Вымаць вантробы.

П. курыцу.

П. сумкі (перан.: даставаць усё, што ў іх знаходзіцца; разм.).

|| зак. вы́патрашыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны.

свая́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Той, хто знаходзіцца ў сваяцтве з кім-н.

С. па маме.

Далёкі с.

|| ж. свая́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

со́ты¹, -аў.

Ячэйкі з воску, якія робяць пчолы і восы для захоўвання мёду і адкладвання яец.

Мядовыя с.

|| прым. со́тавы, -ая, -ае.

С. мёд (які знаходзіцца ў сотах).

падаро́жнік¹, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто падарожнічае, вандроўнік.

Прайсці месцамі славутых падарожнікаў.

2. Той, хто знаходзіцца ў дарозе, прахожы.

|| ж. падаро́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц.