адпіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны; зак., што.
1. Даць пісьмовы адказ на пісьмо, запытанне і пад.
А. пісьмо.
2. (разм.). Перадаць у спадчыну па завяшчанні, апісаць.
А. дом сыну.
|| незак. адпі́сваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прамя́ць, -мну́, -мне́ш, -мне́; -мнём, -мняце́, -мну́ць; -мні; -мя́ты; зак., каго-што (разм.).
Даць размяцца, рухам прывесці ў нармальны стан (пасля ляжання, стаяння і пад.).
П. коней. П. ногі.
|| незак. праміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прамі́нка, -і, ДМ -нцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шо́мпал, -а, мн. -ы, -аў, м.
Стрыжань для чысткі і змазвання канала ствала ручной агнястрэльнай зброі, а таксама, у старажытнасці, для забівання з дула зарада ў пісталеты і стрэльбы.
Даць шомпалаў (пакараць, наносячы ўдары такімі стрыжнямі; уст.).
|| прым. шо́мпальны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
размаро́зіць, -ро́жу, -ро́зіш, -ро́зіць; -ро́жаны; зак., каго-што.
1. Вывесці з замарожанага стану, даць магчымасць адтаць чаму-н.
Р. халадзільнік.
2. перан. Зноў пусціць у абарот, у эксплуатацыю (сродкі, запасы сыравіны і пад.).
Р. крэдыты.
|| незак. размаро́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вы́дукаваць ’вывучыць, даць адукацыю’ (Нас.), вы́дукаць ’тс’ (Мат. Гом.). Да адукаваць, адукацыя, дзе а ўспрымаецца як прыстаўка або ў выніку сцягвання: выадукаваць > выдукаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наўмі́ць ’давесці да розуму, даць зразумець’ (Нас., Гарэц., Др.). Са спалучэння на ўм (навесці), гл. ум. Сюды ж, відаць, наўмену́ць (ныўмянуць) ’напомніць’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прама́нка ’мянушка, якая даецца чалавеку жыхарамі вёскі’ (Сцяшк. Сл.). З прамапу́ць ’даць мянушку’ (Сл. ПЗБ). якое з літ. pramanyti ’тс’ (Грынавяцкене, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цяг 1, ‑у, м. (рэдка).
Бег, рух. Хай бягуць няспынным цягам Дні і ночы, нашы сны. Іверс.
•••
Адным цягам — заложна, без перадышкі, адным намаганнем.
Даць цягу гл. даць.
З цягам часу — праз некаторы час; за пэўны час.
цяг 2, ‑а, м.
Тое, што і цяж. Ціха дзынкнулі правады. Чалавек зачапіўся, відаць, за цягі блакіроўкі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дакляра́цыя, ‑і, ж.
Уст. Абяцанне зрабіць, даць што‑н. Вухча сваю даклярацыю выканаў: пабыў перад панам за адваката ад усёй вёскі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́куп, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. выкупляць — выкупіць (у 1 знач.).
2. Грошы, рэчы, прызначаныя для аплаты выкупленага. Даць багаты выкуп.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)