Скасу́рыцца ‘паглядзець коса’ (Барад.), скасы́руваць ‘крыўдаваць; пляткарыць’, скасы́рны ‘незычлівы, нядобразычлівы’ (Ян.), сюды ж скусорьщца ‘коса глядзець на каго-небудзь’ (Шымк. Собр.). Да скоса, коса (гл. касы) з суфіксальным нарашчэннем ‑ур‑/‑ыр‑, параўн. касаву́рыць (гл.), дзе перад суфіксам з’яўляецца прыстаўное ‑в‑, прыставачнае ўтварэнне скасаву́рыцца ‘скасіцца, паглядзець скоса’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Бяльк.), ‘скасіць вочы; злавацца’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сувіра́цца ’сварыцца, лаяцца’ (лаг., Гіл.), сувяра́цца ’тс’ (віл., Сл. ПЗБ), сюды ж савіра́цца ’са злосці прыцішана пакрыкваць на некага’ (Варл.). Дзеясловы з прэфіксамі су‑/са‑ ад прасл. *‑virati/*‑věrati, якія звычайна ў славянскіх мовах выступаюць у прыставачных утварэннях (Варбат, ОЛА, Исследов., 1972, 230), параўн. польск. poniewierać się ’дрэнна адносіцца да каго-небудзь’. Гл. яшчэ повірак, аўраць, вірутнік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
маро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; незак., каго-што (разм.).
Уводзіць у зман, ашукваць каго-н.
М. людзей.
◊
Марочыць галаву каму-н. — збіваць з толку, знарок падманваць.
|| зак. абмаро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны, замаро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны і замарачы́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чо́ны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзіві́цца, дзіўлю́ся, дзі́вішся, дзі́віцца; незак.
1. з каго-чаго. Прыходзіць у здзіўленне.
Лесаруб дзівіўся з сына, як той карчуе пні.
Дзіўлюся з вашай настойлівасці і ўмельства.
2. кім-чым, на каго-што. Захапляцца.
Ён дзівіўся чысцінёй вуліц і парадкам.
Кожную ночку на зорку дзіўлюся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
проціпаста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак., каго-што, каму-чаму.
1. Параўнаць, указаўшы на розніцу, процілегласць прымет аднаго і другога.
П. новае мысленне ўстарэлым поглядам.
2. Процідзейнічаючы, накіраваць супраць каго-, чаго-н.
П. насіллю ўзброеную сілу.
|| незак. проціпастаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. проціпастаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыста́віць, -а́ўлю, -а́віш, -а́віць; -а́ўлены; зак.
1. каго-што. Паставіць ушчыльную да чаго-н., прыкласці.
П. зэдлік да ложка.
2. каго (што). Прызначыць для догляду, нагляду пры кім-, чым-н.
П. варту да чаго-н.
|| незак. прыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. прыстаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́ступ, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. прыступіць.
2. Атака, штурм.
Ісці на п.
Прыступам захапіць горад.
3. Вострае праяўленне адзнак хваробы, страху і пад.
П. кашлю. П. рэўнасці.
Сардэчны п.
◊
Ані прыступу да каго (разм.) — не магчы падысці, звярнуцца да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыступі́цца, -уплю́ся, -у́пішся, -у́піцца; зак.
1. да каго-чаго. Наблізіцца, падысці блізка; звярнуцца да каго-н.
Па балоцістым беразе не п. да ракі.
Сёння да яго не п., такі злы.
2. да чаго. Тое, што і прыступіць (у 3 знач.).
|| незак. прыступа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак., каго-што.
1. Зрабіць малюнак каго-, чаго-н.
З. з натуры.
2. Пакрыць фарбай.
З. плямы.
|| незак. замалёўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. замалёўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -лёвак, ж. і замалёўванне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злава́ць, злую́, злуе́ш, злуе́; злуём, злуяце́, злую́ць; злуй; незак.
1. каго. Абуджаць злосць у каго-н.
2. Тое, што і злавацца.
|| зак. узлава́ць, -лую́, -луе́ш, -луе́; -луём, -луяце́, -лую́ць; -лу́й (да 1 знач.) і раззлава́ць, -лую́, -луе́ш, -луе́; -луём, -луяце́, -лую́ць; -лу́й (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)