заварушы́цца сов.

1. зашевели́ться; (начать двигаться — ещё) задви́гаться;

дзіця́ ~шы́лася ў калы́сцы — ребёнок зашевели́лся в лю́льке;

трава́ ~шы́лася пад ве́трам — трава́ зашевели́лась под ве́тром;

па́льцы ~шы́ліся — па́льцы зашевели́лись (задви́гались);

2. (начать суетливо двигаться) завози́ться; закопоши́ться;

3. (о множестве мелких животных) закише́ть, закопоши́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

покро́в м.

1. по́крыва, -ва ср., мн. нет; пакрыццё, -цця ср., мн. нет;

сне́жный покро́в сне́жнае по́крыва (пакрыццё);

расти́тельный покро́в раслі́ннае по́крыва;

волосяны́е покро́вы валасяно́е по́крыва;

ко́жный покро́в ску́рнае по́крыва;

2. (покрывало) пакрыва́ла, -ла ср.; (пелена) пялёнка, -кі ж.;

◊

под покро́вом но́чи пад по́крывам но́чы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тру́дзіць ‘стамляць, натруджваць рукі, прычыняць боль’ (ТСБМ, Гарэц.), трудзі́ць ‘мучыць, стамляць, турбаваць’ (Ласт.; докш., Бел. дыял. 2), ‘нудзіць, цягнуць на ваніты’ (Брасл. сл.), трудзі́цца ‘цяжка працаваць; пакутаваць’ (Сл. ПЗБ, ТС), ‘мучыцца’ (Гарэц., Бяльк., Барад.), ‘цярпець боль, пакутаваць’ (Варл.), ‘пакутаваць, цяжка хварэць’ (Пан.), ст.-бел. трудити ‘абцяжарваць, таміць’, ‘гнясці, прыносіць боль’, трудитися ‘знемагаць ад працы’, ‘мучыцца’, ‘турбавацца’ (ГСБМ), трудитися под солнцемъ ‘працаваць, пекліцца, гадаваць’ (Альтбаўэр). Параўн. укр. труди́ти ‘стамляць, турбаваць, непакоіць’, рус. труди́ть ‘прыгнятаць, стамляць, мучыць работай; непакоіць; муляць’, польск. trudzić ‘турбаваць, непакоіць, абцяжарваць’, кашуб. truʒëc ‘турбаваць’, чэш. trudit ‘засмучаць, прыгнятаць, мучыць, прымушаць’, серб. тру́дити ‘абцяжарваць, турбаваць’, дыял. ‘раз’ятрываць (рану)’, харв. trúditi ‘ператамляць (частку цела)’, балг. тру́дя се ‘працаваць; імкнуцца’, макед. труди се ‘працаваць, прыкладаць намаганні, старацца’, ст.-слав. троудити ‘турбаваць, непакоіць; пераадольваць, прыкладаць намаганні, цярпець’, троудити сѧ ‘стамляцца, знемагаць’. Прасл. *truditi ‘змушаць да цяжкай працы, напружваць, турбаваць’, дэнамінатыўнае ўтварэнне ад прасл. *trudъ (Борысь, 644), гл. труд 1. Сюды ж трудзя́шчы ‘працавіты’ (Жд. 1, ТС, Ян., Сцяшк. Сл.), трудʼа́шчы ‘тс’ (Вруб.) — “неаславянізм” з шырока распаўсюджаным у народнай мове суфіксам (гл. Цыхун, Выбр. пр., 286), трудзя́га ‘працаўнік’ (Мат. Гом., Юрч.) з суф. ‑яга “з экспрэсіяй спачування, захаплення, ці, наадварот, асуджэння” (Сцяцко, Афікс, наз., 130), трудлі́вы, трудзя́ка ‘тс’ (Ян.), трудзі́мы ‘тс’ (ТС), трудалюбі́мы ‘тс’ (Ян.) з рэдкай суфіксацыяй (гл. любім), магчыма, адаптаванае рус. трудолюбивый ‘тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аршы́н м. арши́н;

◊ а. з ша́пкаю — от горшка́ два вершка́;

ме́раць на свой а. — ме́рить на свой арши́н;

як а. праглыну́ў — как арши́н проглоти́л;

ме́раць на адзі́н а. — ме́рить на оди́н арши́н;

ба́чыць на два ~ны пад зямлёю — ви́деть на два арши́на под землёй

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адчу́ць (што) сов.

1. почу́вствовать, ощути́ть; испыта́ть;

а. боль — почу́вствовать (ощути́ть) боль;

2. (влияние) ощути́ть; испыта́ть; подве́ргнуться (чему);

а. уздзе́янне чаго́-не́будзь — ощути́ть возде́йствие чего́-л.; подве́ргнуться возде́йствию чего́-л.;

○ даць сябе́ а. — дать себя́ знать;

а. гле́бу пад нага́мі — ощути́ть (почу́вствовать) по́чву под нога́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ме́рка ж., в разн. знач. ме́рка; (критерий — ещё) мери́ло ср.;

пад ~ку не падыхо́дзіць — под ме́рку не подхо́дит;

м. з папе́ры (з вяро́ўкі) — ме́рка из бума́ги (из верёвки);

м. ва́ртасці — мери́ло сто́имости;

◊ ме́раць усі́х адно́й ~кай — ме́рить всех одно́й ме́ркой;

свая́ м. — свой арши́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разуме́цца несов.

1. разуме́ться; подразумева́ться;

пад гэ́тым ~ме́ецца якра́з то́е, аб чым вы гаво́рыце — под э́тим разуме́ется (подразумева́ется) как раз то, о чём вы говори́те;

2. страд. понима́ться; разуме́ться, постига́ться, осмы́сливаться, осмысля́ться, уясня́ться; подразумева́ться; см. разуме́ць 1-4;

◊ само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла) — само́ собо́й разуме́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́биться в разн. знач. вы́біцца, мног. павыбіва́цца;

вы́биться из толпы́ вы́біцца з нато́ўпу;

вы́биться из окруже́ния вы́біцца з акружэ́ння;

во́лосы вы́бились из-под шля́пы валасы́ вы́біліся з-пад капелюша́;

◊

вы́биться в лю́ди вы́біцца ў лю́дзі;

вы́биться из гра́фика вы́біцца з гра́фіка;

вы́биться из сил вы́біцца з сіл.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бок бок, род. бо́ка, (туловища, крыши) бо́ку м.;

с бо́ку на́ бок з бо́ку на бок;

◊

бок о́ бок по́бач, по́плеч, плячо́ ў плячо́;

под бо́ком пад бо́кам;

сбо́ку припёка погов. з бо́ку прыпёку;

взять (схвати́ть) за бока́ узя́ць за ска́бы (бакі́);

намя́ть (налома́ть) бока́ аддуба́сіць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мешо́к в разн. знач. мяшо́к, род. мяшка́ ж.; (большой) мех, род. ме́ха м.;

волосяно́й мешо́к, зоол., бот. валасяны́ мяшо́к;

◊

мешки́ под глаза́ми мяшкі́ пад вача́мі (вачы́ма);

сиде́ть мешко́м сядзе́ць мяшко́м;

то́чно (сло́вно) из-за угла́ мешко́м уда́ренный (приби́тый) ні́бы (бы́ццам) з-за вугла́ мяшко́м уда́раны (прыбі́ты);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)