пода́вно нареч., разг. (і) пагато́ў; (тем более) тым больш;
е́сли я успе́ю, то ты и пода́вно калі́ я паспе́ю, дык ты і пагато́ў (тым больш).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хвата́ться несов., прям., перен. хапа́цца, хвата́цца;
◊
хвата́ться за́ голову хапа́цца за галаву́;
утопа́ющий и за соло́минку хвата́ется посл. калі́ то́пішся, і за бры́тву (меч) ухо́пішся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Жор ’перыяд, калі рыба кідаецца на яду’ (ТСБМ). Рус. жор ’час, калі рыба добра бярэцца’, дыял. ’апетыт’, польск. żer ’яда (у жывёл)’, чэш., славац. žer ’тс’. Бязафіксны наз. ад дзеяслова *žьrati — жэрці (гл.): *žьrъ; першаснае значэнне магло лепш захавацца ў зах.-слав. мовах ’ежа як працэс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сага́н, ‑а, м.
Абл. Чыгунны кацёл для стравы. І смажылася свежына, І маці на стол высыпала Бульбы гару з сагана. Танк. Саган блішчыць, калі ён новы... Калі яго ставяць у печ, ён робіцца чорны, чорны... Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзяля́цтва, ‑а, н.
Вузкі практыцызм, калі выпускаецца з-пад увагі прынцыповы бок справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
націска́льнасць, ‑і, ж.
Такое становішча складу або гука, калі на яго падае націск.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уро́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Разм. Ураджай. Калі ўрод, дык і ўмалот. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ушчэ́рб, ‑у, м.
Становішча месяца ў апошняй фазе, калі яго серп паступова памяншаецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сказа́ць, скажу́, ска́жаш, ска́жа; скажы́; ска́заны; зак.
1. гл. гаварыць.
2. з інф. Распарадзіцца, загадаць.
Мне сказалі падрыхтаваць ілюстрацыйны матэрыял да тэмы.
Мама сказала сыну хутчэй бегчы дадому.
3. (звычайна з адмоўем). Зрабіць вывад, падумаць.
Па тваім адзенні не скажаш, што бедна жывеш.
4. у форме 1 ас. мн. буд. ска́жам ужыв. таксама як пабочн. сл. Напрыклад (разм.).
Скажам, заўтра я не змагу пайсці ў бібліятэку.
5. заг. скажы́(це). Вокліч, які служыць для выражэння здзіўлення, абурэння і пад. з прычыны чаго-н.
Скажыце, які ты спрытны!
6. у форме 2 і 3 ас. буд. ска́жаш (ска́жаце), ска́жа (ска́жуць). Вокліч з асобай інтанацыяй, ужыв. для выражэння нязгоды, недавер’я.
Схадзі ў лес па ягады! — Скажаш жа! — Куды ёй у лес!
◊
Скажы(це), калі ласка — ветлівы зварот пры запытанні аб чым-н.
Скажыце, калі ласка, куды вядзе гэта дарога?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збо́ку, прысл.
1. З краю, не ў сярэдзіне, не ў цэнтры.
З. ад дарогі.
Стаць з.
2. З месца, аддаленага ад каго-, чаго-н.
Адысці ўбок і назіраць з.
Калі глядзець на гэта з., дык здаецца, што ўсё тут добра (перан.).
3. у знач. прыназ. з Р. Побач з кім-, чым-н., паблізу каго-, чаго-н.
З. дарогі.
◊
Збоку прыпёка (разм.) — пра каго-, што-н. пабочнае, лішняе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)