пашы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.
1. Зрабіць больш шырокім, расшырыць.
П. вуліцу.
2. Павялічыць у колькасці, у аб’ёме.
П. завод.
3. перан. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць, паглыбіць.
П. кола інтарэсаў.
4. Зрабіць шырока вядомым, даступным многім.
П. перадавы вопыт.
5. Расшырыць кола дзеяння чаго-н.
П. наватарскі пачын па ўсёй рэспубліцы.
|| незак. пашыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. пашырэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэклама́цыя, ‑і, ж.
Заява пра недахопы, выяўленыя ў атрыманай прадукцыі або ў выкананай рабоце з патрабаваннем аплаціць страты. На завод плылі рэкламацыі: аўтамабіль бездакорна павінен быў слухацца і ў афрыканскую спёку, і ў сібірскія маразы. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыркуля́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Машына для распілоўкі дрэва, рэжучай часткай якой з’яўляецца дыскавая піла. У Качанах невялікі шпаларэзны завод, і вясной я прыязджаў сюды разжыцца круглай пілой для нашай цыркуляркі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сантыме́нты, ‑аў; адз. няма.
Празмерная чуллівасць. Спаткаліся.. [Антон і Ларыса] нібы два даўнейшыя сябры: сардэчна, але без сантыментаў. Стаховіч. // Іран. Празмерна мяккае, нерашучае дзейнічанне. Сантыменты разводзіць. □ [Віктар Міхайлавіч:] — У мяне план, завод, яго слава, а вы хочаце, каб я займаўся сантыментамі. Скрыган.
[Фр. sentiment — пачуццё.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нумарны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да нумара, мае нумар. Нумарны знак. □ Нумарны ліхтарык [дома] яшчэ не гарэў, але нумар быў зусім чытэльны. Чорны.
2. Які значыцца пад умоўным нумарам, шыфрам; сакрэтны. Нумарны завод. Нумарны інстытут. Нумарны праект.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смала́, -ы́, мн. смо́лы, смол, ж.
1. Ліпкі, здольны зацвердзяваць сок хваёвых і некаторых іншых раслін.
Яловая с.
2. перан. Прыставала, той, хто ліпне, прыстае да каго-н. (разм.).
Прыстаў як с.
○
Сінтэтычныя смолы — сінтэтычныя палімеры, здольныя пры перапрацоўцы ў выніку ацвярдзення ператварацца ў няплаўкія і нерастваральныя рэчывы.
|| ласк. смо́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.).
|| прым. смаляны́, -а́я, -о́е.
С. завод.
Смаляныя шпалы (апрацаваныя смалой).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праектава́ць¹, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., што.
1. Распрацоўваць праект (у 1 знач.).
П. завод.
П. дарогу.
2. таксама з інф. Мець намер, намячаць.
П. пабудаваць новы млын.
|| зак. спраектава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 1 знач.) і запраектава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 2 знач.).
|| наз. праектава́нне, -я, н. і (да 1 знач.) праекціро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
|| прым. праекціро́вачны, -ая, -ае (паводле 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зады́шка, ‑і, ДМ ‑шцы, ж.
Цяжкае частае дыханне (пры вялікай фізічнай нагрузцы або хваробе); дыхавіца. — Скажыце, дзе тут трактарны завод? — ледзь вымаўляючы ад задышкі словы, звярнуўся Васіль да [шафёра]. Кулакоўскі. Увайшоў дацэнт Садовіч — грузны, з задышкай, выкладчык супрамату. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наадрэ́з, прысл.
Рашуча, катэгарычна. Палонныя наадрэз адмовіліся ісці працаваць на мінамётны завод. «Звязда». Паўлік ужо раскрыў рот, каб наадрэз адмовіць гэтаму прыліпалу Бародзіну, але так нічога і не сказаў. Беразняк. «Ні ў якім разе!» — Адмовіўся сапёр рашуча, наадрэз. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэме́нтны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з вытворчасцю, вырабам цэменту. Цэментны завод. // Які зроблены, складаецца з цэменту. Цэментная сумесь. Цэментная пляцоўка. □ [Канвеер] аўтаматычна .. падае на рабочае месца каменшчыка цэментны раствор і цэглу. «Беларусь». Вуліцы і дарожкі заасфальтаваны або ўкладзены цэментнымі плітамі. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)