узвіхры́цца, ‑рыцца; зак.
Узняцца, закружыцца віхрам. Узвіхрыўся пыл на дарозе. □ Высока над старымі ліпамі ўзвіхрыліся клубы чорнага дыму. Лынькоў. // Стаць віхром, растрапацца (пра валасы).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускалма́ціцца, ‑мачуся, ‑мацішся, ‑маціцца; зак.
Стаць, зрабіцца калматым; узлахмаціцца, растрапацца. Чорныя бліскучыя валасы рассыпаліся, ускалмаціліся, але маці ні на што не звяртала ўвагі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гі́ра 1 ’гіра’ (БРС, Шат.), гіра ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. ги́ря (ст.-рус. гыря), укр. ги́ря. Магчыма, запазычанне з усх. моў; гл. агляд у Шанскага, 1, Г, 82 (параўн. таксама Фасмер, 1, 408). Гл. яшчэ гі́ра 2.
Гі́ра 2 ’валасы, чуб’ (Шат., Сцяц.). Параўн. укр. ги́ря ’коратка астрыжаны’, ’гіра’. Зыходным лічыцца *гы́ря ’гіра, вага’ (незразумелага паходжання; агляд версій у Фасмера, 1, 408; Рудніцкі, 1, 619), а ’валасы; коратка астрыжаны’ можа быць метафарай. Параўн. гірка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кундо́сіць ’цягаць за валасы’ (Нас., Нік. Заг.). Да кундыль (гл.). Словаўтварэнне выглядае наступным чыпам: *кунда (< кудла) > *кундос > кундосіць. Аб суфіксацыі на ‑ос гл. Сцяцко, Афікс. наз., 195.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сячы́ся, сякуся, сячэшся, сячэцца; сячомся, сечацеся, сякуцца; пр. секся, секлася; незак.
1. Віцца, весці бой. Сячыся на шаблях.
2. Рассякацца, быць пасечаным. Смаляць [белыя] па нас лежачы. Толькі лісце сячэцца ад куляў. Якімовіч.
3. Расшчапляцца на канцах, ламацца (пра валасы). Некалі прыгожая, Крывіцкая зараз паблякла. Русыя валасы секліся, давялося абстрыгчы і зрабіць завіўку. Гурскі.
4. Зал. да сячы (у 1–4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віхра́сты, ‑ая, ‑ае.
З віхрамі (пра валасы на галаве). Віхрасты чуб. □ Цяпер у гэтым сталым, шыракаплечым чалавеку.. ніхто не пазнаў бы ранейшага віхрастага хлапчука. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кудла́ціць, ‑лачу, ‑лаціш, ‑лаціць; незак., каго-што.
Разм. Рабіць кудлатым. Кудлаціць валасы. □ І раптам, калі налятаў вецер і кудлаціў вершаліны дрэў, Алеся апаноўвала трывога. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасячы́ся, ‑сячэцца; ‑сякуцца; пр. пасекся, ‑секлася; зак.
1. Рассячыся на кавалкі, падрабніцца. Бацвінне лёгка пасеклася.
2. Стаўшы сухім, расшчапіцца і абламацца на канцах (пра валасы).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перафарбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., што.
1. Афарбаваць, пафарбаваць нанава, у іншы колер. Перафарбаваць тканіны. Перафарбаваць валасы.
2. Афарбаваць, пафарбаваць усё, многае. Перафарбаваць усе машыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ре́дкий в разн. знач. рэ́дкі;
ре́дкие во́лосы рэ́дкія валасы́;
ре́дкая ткань рэ́дкая ткані́на;
ре́дкий гость рэ́дкі госць;
ре́дкое явле́ние рэ́дкая з’я́ва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)