накапа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Доўга, многа пакапаць, натаміцца капаючы. [Бацька] заўзята маўчыць і шпурляе наверх вялікія чорныя цагліны торфу, а я адношу іх.. Цагліны мокрыя, слізкія, цяжкія.., а ён усё не хоча, каб я яго падмяніў. — Яшчэ накапаешся, — адказвае, нібы яму ад гэтага лягчэй. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падкача́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае, зак.
Разм. Не выканаць абяцанага; падмануць, не апраўдаць даверу, надзей. Грышку ўсе давяралі, і ён ніколі ні ў чым не падкачаў, дармо што быў малы, і яго называлі свінапасам. Чарот. // Аказацца горшым, чым спадзяваліся. [Саша:] — А вось у мяне хімія падкачала — «тры». Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакры́ўджанасць, ‑і, ж.
Стан і ўласцівасць пакрыўджанага. Лаўрэн Ільіч усміхнуўся, убачыўшы цень пакрыўджанасці на твары дзяўчыны. Краўчанка. — Мне гэты нарыс таксама падабаецца, — сказаў рэдактар, не зважаючы на дакор і пакрыўджанасць у голасе Пісанца. — Я яго зараз жа здаў бы ў набор. Толькі не ведаю, хто аўтар. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паку́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.
1. Цярпець пакуты; мучыцца. Відаць было, што.. [чырвонаармеец] вельмі пакутаваў ад болю, можа нават дажываючы апошнія хвіліны. Якімовіч.
2. Пераносіць якія‑н. нягоды, цяжкасці. Беларуская вёска пакутавала ад беззямелля. Навуменка. Цяцерын вельмі пакутуе ад таго, што ў яго няма наглядных дапаможнікаў. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нітава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.
1. Злучаць, змацоўваць нітамі 1.
2. перан. Злучаць, звязваць. Прынесла строгі і стройны план — трэцяя бальшавіцкая [вясна першай пяцігодкі]. Нітуе энергію, вядзе напралом, выцягваецца ў чацвёрты год апошні, напорны. Дудар. Пакуль .. [сэрца] б’ецца, пакуль не парвецца жылка, што нітуе яго з целам, ты жывеш. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падбялі́ць, ‑бялю, ‑беліш, ‑беліць; зак., што.
1. Пабяліць злёгку, дадаткова. Падбяліць сцены мелам. // Засыпаць, пакрыць што‑н. (снегам, туманам). Горад як бы павесялеў. Першы снег падбяліў яго, і ён, здавалася, аж вуліцы рассунуў. Сабаленка.
2. Падбавіць у якую‑н. рэдкую страву малака, смятаны. Падбяліць боршч смятанаю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непералі́ўкі, ‑лівак; адз. няма.
Разм. Тое, што і непярэліўкі. — З каменданта яго [пана Вячорыка] прагналі, але ён не разгубіўся. Як адчуў, што непераліўкі, хутчэй узяў ды і ажаніўся. Машара. Цыган, бачачы, што тут непераліўкі, завярнуўся і, засунуўшы рукі ў кішэні штаноў, пайшоў ад жанчын да цёшчынай хаты. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасто́р, ‑у, м.
1. Свабоднае вялікае месца, абшар. Стэпавы прастор. □ Лес адшумеў, расступіўся: перада мною бясконцы ясны прастор. Скрыган.
2. перан. Свабода, раздолле. Прастор, чыстата, мякка і пах які духавіты. Лынькоў. Тут [на заводзе], спадзяваўся Андрэй, будзе большы, чым дзе, прастор для яго вынаходстваў і рацыяналізатарскіх прапаноў. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывярну́ць, ‑вярну, ‑вернеш, ‑верне; зак., каго-што.
1. Павярнуўшы, прыперці, прыхіліць да чаго‑н.; прываліць. Прывярнуць камень да плота. □ Бацька прывярнуў к сцяне падважнік. Чорны.
2. Разм. Тое, што і прываражыць. Дамянік просіць варажбітку, якая з’яўляецца ўвасабленнем лёсу, прывярнуць да яго Ганну. Гіст. бел. сав. літ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыме́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. У выразе: каб прымеў — калі б мог. Цяпер жа гэты лес быў такі мілы і жаданы, што каб прымеў, то абняў бы яго і цалаваў. Колас. Малецкая ўсёй сваёй істотай ненавідзела такіх бацькоў, каб прымела, дык немаведама што ім зрабіла. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)