Verbum

памутне́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў мутным, непразрыстым.

Памутнелыя шыбы.

2. Які прыняў неасэнсаваны выраз (пра вочы, погляд).

Глядзець памутнелымі вачамі.

3. перан. Які страціў яснасць, зацямніўся (пра думкі, розум і пад.).

Памутнелая свядомасць.

4. Які страціў выразнасць абрысаў.

Памутнелыя далі.

|| наз. памутне́ласць, -і, ж.

пара́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што.

1. Нанесці рану каму-н., раніць каго-, што-н.

Яго параніла (безас.) асколкам снарада.

П. руку.

П. душу каму-н. (перан.).

2. Раніць усіх, многіх або нанесці раны каму-н. у многіх месцах.

П. усё цела.

паску́бці, -бу́, -бе́ш, -бе́; -бём, -бяце́, -бу́ць; -ку́б, -ку́бла; -бі́; -ку́блены; зак.

1. што і чаго. Правесці некаторы час, скубучы што-н.

П. лебяды.

2. што. Тое, што і выскубці.

П. пер’е.

3. перан., каго-што. Нанесці ўрон, шкоду.

Ні за што паскублі чалавека.

пахісну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Страціўшы раўнавагу, хіснуцца.

П. ад удару.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць менш устойлівым, менш трывалым; сапсавацца, пагоршыцца.

Справы яго пахіснуліся.

Здароўе пахіснулася.

3. Запанікаваць, завагацца.

Вораг пахіснуўся і пачаў адступаць.

пахісну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -хі́снуты; зак., каго-што.

1. Хіснуўшы, нахіліць.

П. слуп.

Чалавека пахіснула (безас.) ад слабасці.

2. перан. Зрабіць менш устойлівым, менш трывалым; выклікаць няўпэўненасць у чым-н.

П. чый-н. аўтарытэт.

Гора нікога не пахіснула.

П. сваё здароўе.

п’едэста́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пастамент, падножжа статуі, калоны, вазы і пад.

П. абеліска.

Скінуць каго-н. з п’едэстала (перан.: пазбавіць высокага становішча, аўтарытэту).

2. Узвышэнне, на якое ўзнімаюцца пераможцы ў спартыўных спаборніцтвах, конкурсах і пад. для атрымання ўзнагароды.

|| прым. п’едэста́льны, -ая, -ае.

пераацані́ць, -цаню́, -цэ́ніш, -цэ́ніць; -цэ́нены; зак., каго-што.

1. Ацаніць нанава.

П. тавары.

2. Ацаніць занадта высока.

П. свае здольнасці.

|| незак. пераацэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. пераацэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

П. каштоўнасцей (таксама перан.: карэнны перагляд сваіх поглядаў, думак, ацэнак).

перавары́ць, -вару́, -ва́рыш, -ва́рыць; -ва́раны; зак., што.

1. Зварыць нанава.

П. варэнне.

2. Надта доўга варачы, зрабіць не такім, як трэба.

П. мяса.

3. перан. Асэнсаваць і засвоіць прачытанае.

П. прачытаную кнігу.

|| незак. перава́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перава́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (разм.).

ператасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак.

1. што. Тасуючы, перамяшаць або стасаваць яшчэ раз.

П. карты.

2. перан., каго-што. Перамяшаць, размясціць іначай (разм.).

П. паперы на стале.

|| незак. ператасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ператасо́ўванне, -я, н. і ператасо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

пілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак.

1. што і без дап. Рэзаць пілой, а таксама знімаць слой металу напільнікам.

П. лес.

2. перан., каго (што). Дапякаць бесперапыннымі папрокамі, прыдзіркамі (разм.).

П. дамашніх.

|| наз. пілава́нне, -я, н. і піло́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.