дзяці́нства, ‑а, н.

1. Дзіцячы ўзрост; дзіцячыя гады. Шчаслівае дзяцінства. Знаёмы з дзяцінства. □ Васіль Пятровіч нарадзіўся ў Мінску, тут.. прайшло яго дзяцінства, юнацтва. Карпаў.

2. Па-дзіцячаму несур’ёзныя, легкадумныя паводзіны і ўчынкі дарослых. [Валодзя] трымаў сябе стала, сур’ёзна і сціпла і не мог дазволіць.. дзяцінства. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

драбаві́к, ‑а, м.

Паляўнічае ружжо для стральбы шротам. [Палкоўніка і афіцэраў] канваіравалі каля дваццаці чалавек з вінтоўкамі, з драбавікамі. Лынькоў. Там, пасля нарады з паняй Авялінай, ён [пан Булыга] узброіўся драбавіком і ўсю ноч, як прывід, снаваў па маёнтку — баяўся, каб даўгінаўцы не пахадзілі каля яго будынкаў з запалкамі. Бажко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Агаліцца, страціць покрыва. Агалела поле. Знята Збажына з яго даўно. Колас.

2. перан. Тое, што і згалець (у 2 знач.). Там за аўсянымі снапамі — Ядзяць іх мухі з камарамі — Ляжыць і кошаніна й віка — Не агалеў яшчэ Хадыка. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агарну́цца, агарнуся, агорнешся, агорнецца; зак.

1. Ахінуць сябе чым‑н.; загарнуцца. Агарнуцца хусткай.

2. Заслацца, аблажыцца з усіх бакоў. Лес агарнуўся цемрай.

3. перан. Апынуцца ў пэўным душэўным стане. [Вэня] дапаў да сваіх саней, і душа яго агарнулася лагодным спакоем: конь быў накормлены і запрэжан. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкара́скацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., ад каго-чаго.

Разм. Пазбегнуць, пазбавіцца чаго‑н., ухіліцца, адчапіцца, адвязацца ад чаго‑н. Моцна прысцігнула гора. Здавалася, канца і краю няма яму і ніколі ад яго не адкараскацца. Крапіва. Каб як адкараскацца ад надакучлівых думак.., [Іван] хутчэй засігаў далей. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкусі́ць, ‑кушу, ‑кусіш, ‑кусіць; зак., што і чаго.

Кусаючы, аддзяліць частку ад цэлага. Пасля кожнай чаркі Антаніна Міхайлаўна брала хлеб, і, перш чым адкусіць, падносіла яго да носа і нюхала, а потым ужо клала ў рот і закусвала. Колас. // Адцяць шчыпцамі, кусачкамі. Адкусіць кавалак дроту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запо́ўніцца, ‑ніцца; зак.

Стаць поўнасцю занятым, напоўненым чым‑н. У адно імгненне запоўнілася ўся вуліца старымі і малымі. Пестрак. На адзін момант Саўка дужа здзівіўся, што ён ляжыць у сене, але гэты часовы прарыў і пустата ў яго памяці борзда і востра запоўніліся ўспамінамі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заціка́віць, ‑каўлю, ‑кавіш, ‑кавіць; зак., каго-што.

1. Абудзіць у кім‑н. цікавасць, прыцягнуць чыю‑н. увагу. І што асабліва зацікавіла дзеда Талаша, дык гэта паведамленне аб Саўку і яго фальшывым партызанстве. Колас. Загадкавая гісторыя зацікавіла ўвесь клас. Хомчанка.

2. Заахвоціць матэрыяльна, практычнымі выгодамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згва́лціць, ‑лчу, ‑лціш, ‑лціць; зак., каго.

1. Сілаю прымусіць жанчыну да палавога акта. — Я на вас падам у суд, — спакойна адказаў стараста: — Бо вы ганяліся за маёю дачкою, хацелі яе згвалціць. Колас.

2. Разм. Прымусіць каго‑н. зрабіць што‑н. супраць яго волі, жадання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зда́ча, ‑ы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. здаваць — здаць (у 1–6 знач.). Здача збожжа дзяржаве. Здача экзаменаў.

2. Лішак грошай, які вяртаецца пры разліку. Даць здачу. // перан. Адказ на ўдар або знявагу. [Добка], калі яго нават аблаюць і пакрыўдзяць, не мог даць здачы. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)