дублі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; незак., каго-што.
1. Выконваць аднолькавую работу паралельна з іншымі або рабіць у другі раз; паўтараць.
Д. паведамленне.
2. Замяняць моўную частку гукавога кінафільма перакладам на іншую мову.
Д. фільм.
3. Замяняць асноўнага выканаўцу ролі ў кіно, спектаклі.
|| зак. прадублі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.
|| наз. дублі́раванне, -я, н. і дубля́ж, -у́, м. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
машы́на, -ы, мн. -ы, -шы́н, ж.
1. Механізм або сукупнасць механізмаў, што выконваюць пэўную работу, ператвараючы адзін від энергіі ў другі.
Паравая м.
Вязальная м.
2. перан. Аб арганізацыі, асобе, якая дзейнічае падобна механізму бесперабойна і дакладна; сістэма.
Ваенная м.
3. Тое, што і аўтамабіль.
Легкавая м.
|| прым. машы́нны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
М. парк.
М. пераклад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запрэ́гчы, -прагу́, -пражэ́ш, -пражэ́; -пражо́м, -пражаце́, -прагу́ць; -ро́г, -рэ́гла; -ражы́; -рэ́жаны; зак., каго-што.
1. Вупражжу злучыць з павозкай для цягі.
З. каня ў калёсы.
2. перан. Нагрузіць цяжкай работай (разм.).
|| незак. запрага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. запрэ́гчыся, -рагу́ся, -ражэ́шся, -ражэ́цца; -ражо́мся, -ражаце́ся, -рагу́цца; -ро́гся, -рэ́глася; -ражы́ся (разм.).
З. ў работу (перан.: узяцца за цяжкую працяглую працу); незак. запрага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыла́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.
1. Размясціцца дзе-н., каля каго-, чаго-н.
П. на краі лаўкі.
2. Уладкавацца, трапіць на работу, службу і пад. (разм.).
П. на працу.
3. Прыстасавацца, набыць навык рабіць што-н.
П. пісаць левай рукой.
4. Прымазацца, далучыцца да каго-, чаго-н. з карыслівымі мэтамі (разм.).
П. да чужой славы.
|| незак. прыла́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыці́шыць, -і́шу, -і́шыш, -і́шыць; -і́шаны; зак.
1. што. Зрабіць менш чутным; прыпыніць работу (матора), прыглушыць.
П. радыёпрыёмнік.
П. матор.
2. што. Запаволіць (рух, хаду і пад.).
Аўтамабіль прыцішыў ход.
П. хаду.
3. перан., што. Паслабіць, суцішыць (якое-н. пачуццё, адчуванне; разм.).
П. боль.
4. каго-што. Заспакоіць, суняць (разм.).
П. дзяцей.
|| незак. прыці́шваць, -аю, -аеш, -ае і прыціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уладкава́цца, -ку́юся, -ку́ешся, -ку́ецца; -ку́йся; зак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыйсці ў належны парадак; станоўча вырашыцца.
Жыццё ўладкавалася.
Справы ўладкаваліся.
2. Асталявацца, стварыць неабходныя ўмовы для жыцця; размясціцца, прыстроіцца.
Маладыя ўладкаваліся ў асобным пакоі.
У. на возе.
3. Паступіць куды-н. (на работу, службу).
У. вучнем на завод.
|| незак. уладко́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. уладкава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. каго-што. Старацца знайсці або выявіць.
Ш. у поцемках клямку.
Ш. неабходную кнігу.
Ш. праўду.
Ш. вачамі каго-н. (старацца ўбачыць).
2. каго-што і чаго. Старацца атрымаць.
Ш. заступніцтва.
Ш. работу або работы.
Ш. дапамогі.
3. без дап. Імкнуцца да новага (у навуцы, мастацтве).
|| наз. шука́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
назнача́ть несов.
1. назнача́ць, прызнача́ць;
2. (устанавливать) вызнача́ць; назнача́ць; (на должность, работу) назнача́ць, прызнача́ць; (ставить кем-л.) ста́віць; (направлять куда-л.) накіро́ўваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лега́льны, ‑ая, ‑ае.
Дазволены законам; узаконены. Легальная партыя. Легальны друк. // Які скарыстоўвае дапушчаныя законам магчымасці, заснаваны на выкарыстанні гэтых магчымасцей. Легальная форма барацьбы. □ Збігнеў зайздросціў тым, каторыя выйшлі на легальнае палажэнне і прымайстраваліся на работу. Карпюк.
[Лац. legalis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каардынава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., што.
Узгадніць (узгадняць), прывесці (прыводзіць) у адпаведнасць чые‑н. дзеянні, ўчынкі і пад. Каардынаваць работу навукова-даследчых інстытутаў. □ Партызаны прыслалі пасланца. Цяпер можна будзе каардынаваць дзеянні, узгадняць мерапрыемствы... Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)