нудлі́васць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць нудлівага.

2. Тое, што і нуда (у 1 знач.). Жыццё насміхаецца з кволых, Не любіць нудлівасці, слёз. Прануза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паго́ршанне, ‑я, н.

Разм. Тое, што і пагаршэнне. У той момант, калі здавалася, што жыццё Налівайкі выратавана, наступіла рэзкае пагоршанне яго становішча. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закляймі́ць, ‑кляймлю, ‑кляйміш, ‑кляйміць; зак., каго-што.

Тое, што і заклеймаваць. Закляйміць дваццаць пнёў лесу. □ З пагардай закляйміў Купала агіднае, паразітычнае жыццё паноў. Івашын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

машэ́ннік, ‑а, м.

Несумленны чалавек, ашуканец, падманшчык. [Пісар:] — Не, брат Андрэй, гора таму, хто разумее жыццё навыварат і паддаецца на вудачку розных палітычных машэннікаў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неаспрэ́чны, ‑ая, ‑ае.

Які не выклікае пярэчанняў; бясспрэчны, відавочны. Жыццё пацвердзіла найвялікшую, магутную сілу новага, сацыялістычнага ладу, яго неаспрэчныя перавагі перад капіталістычным ладам. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўда́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Не такі, які павінен быць, якога чакалі, якога хацелі. Няўдачнае асабістае жыццё. // Які суправаджаецца, канчаецца няўдачай. Няўдачны ўдзел у паляванні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адсу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь; -нуты; зак., каго-што.

1. Сунучы, перамясціць на невялікую адлегласць.

А. стол ад акна.

2. Адчыняючы што-н., адвесці ўбок.

А. засаўку.

3. Зрабіць менш важным, менш значным.

Будзённае жыццё адсунула на задні план мары.

4. перан. Вылучыцца, дасягнуць значных поспехаў, апярэдзіўшы іншых.

|| незак. адсо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бытие́

1. в разн. знач. быццё, род. быцця́ ср.;

бытие́ определя́ет созна́ние филос. быццё вызнача́е свядо́масць;

2. (жизнь) жыццё, -цця́ ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

семе́йный в разн. знач. сяме́йны;

семе́йный челове́к сяме́йны чалаве́к;

семе́йный обе́д сяме́йны абе́д;

семе́йная жизнь сяме́йнае жыццё;

семе́йным о́бразом па-сяме́йнаму.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Кана́ць ’паміраць, пакідаць жыццё, дажываць апошнія мінуты’, ’набліжацца да канца’ (ТСБМ, Гарэц., Сержп. Прымхі, Сцяшк., Мал.; КЭС, лаг.). Прасл. konati, утворанае ад konъ > ’канец, мяжа’ (падрабязна гл. Трубачоў, Эт. сл. 10, 181–182 і 195–196 з разборам літаратуры). Сюды ж гродз. кана́цца і беласт. кона́тісе ’цягнуць жэрабя перад пачаткам гульні’ (Нар. словатв., Сл. паўн.-зах.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)