Verbum

◎ Канва́лія ’ландыш майскі, Canvalia majalis L.’ (Сцяшк.; маст., шальч. Сл. паўн.-зах.; свісл. Шатал.; він. Кіс., Інстр. II); камвалея лесавая (гродз. Кіс.). З польск. konwalia ’тс’, якое з с.-лац. (lilium) convallium < лац. convallis ’даліна, якую акаляюць горы’ (Слаўскі, 2, 442–443).

Капэ́лія, капэля ’гурт, вялікая кампанія (неадабральна)’ (Бяльк., Бір. Дзярж.). Першапачаткова ’група музыкантаў’ (параўн. капэля) з польск. kapela ў тым жа значэнні ад ранейшага ’група музыкантаў, якая выступала ў капліцы’ (Слаўскі, 2, 52–53). Польск. kapela, ням. Kapelle, с.-лац. caplela (гл. капэля).

Карбава́ць ’рабіць зарубкі’ (ТСБМ), укр. карбувати ’тс’ запазычанні з польск. karbować ’тс’. Дзеяслоў не з’яўляецца адыменным дэрыватам папярэдняй лексемы. На беларускай моўнай глебе лексема карб (гл.) амаль толькі ў спецыфічным значэнні, таму яе можна разглядаць як другасную адносна карбаваць (Слаўскі, 2, 70).

Клю́бы ’ціскі’ (Нас., Сл. паўн.-зах., Грыг., Гарэц.). Укр. клюба ’тс’. З польск. kluba ў розных значэннях, у тым ліку ў значэннях, характэрных для беларускіх і ўкраінскіх лексем. Польск. kluba < с.-н.-ням. klobe ’тс’ (Слаўскі, 2, 233–234; ЕСУМ, 2, 467).

◎ *Лагаві́цца, лаговэтыся ’лятаць’ (кам., Сл. паўн.-зах.). Укр. лаговіітися ’тс’, польск. legować ’тс’, ст.-польск. legawać ’часта лажыцца’, н.-луж. z‑lagowaś, в.-луж. z‑lehować ’накладваць’, чэш. po‑legovati ’класціся’. Другасны ітэратыў ад прасл. legati (Слаўскі, 4, 110). Да лягаць (гл.).⇉*

Ланцэ́т ’невялікі хірургічны нож, востры з двух бакоў’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 88), прыйшло з рускай мовы. Аднак рэальна магло быць запазычана праз польскую мову. Першакрыніцай з’яўляецца франц. lancette ’тс’ < lance ’піка, дзіда’ < лац. lancea ’тс’ (Фасмер, 2, 458; Слаўскі, 4, 44).

Лямпэрыя, лямпэра ’шалёўка’ (брэсц., кам., Нар. сл.), ’ліштва ў акне’ (глыб., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. lamperia ’ніжняя частка сцяны, пафарбаваная алейнай фарбай; каляровая паласа або ліштва з дрэва ці з камення, якая аздабляе сцяну’, якое з франц. lambris ’тс’ (Слаўскі, 4, 43).

Лісцвя́нік ’ліставы лес’ (Нар. Гом.), рус. разан. листвя́нник, ст.-рус. лиственник ’тс’. У выніку намінацыі з лісцвяны лес, параўн. бел. лісцвяны́ (ТСБМ), лудз. лі́сцвянны, лі́сцвінны лісцевы’ (Сл. ПЗБ), укр. листвʼяний, рус. лиственный, листвя́нный, ст.-рус. лиственный, листвяный, прасл. listvěnъ (Слаўскі, 4, 283).

*Ме́лькацень, мэлькотэ́нь ’балбатлівы чалавек’ (брэсц., Нар. лекс.). Утворана з польск. bełkotać ’мармытаць, балбатаць’, ’булькаць’ (< прасл. bъlk‑ot‑a‑ti — гукапераймальнае ад bъlkʼ, параўн. польск. bełk ’водная бездань’, ням. bulken, bullern ’ракатаць’ — Слаўскі, 1, 30). Аб суфіксе ‑ень (‑энь) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 38.

Правасла́ўе ’адна з хрысціянскіх канфесій’ (ТСБМ). З ц.-слав. православие ’тс’, якое з’яўляецца памылковай калькай с.-грэч. όρυόδοξία < όρυός ’прамы, правільны’ і δόξια ’вера’ і ’слава’. Сюды праваслаўны (ТСБМ) з ц.-слав. православьнъ — калька з грэч. όρυόδοξος (Слаўскі, Зб. Машыннаму, 279–280).