забраха́ць, ‑брашу, ‑брэшаш, ‑брэша; зак.
Пачаць брахаць. // Брахнуць некалькі разоў запар, азвацца брэхам. Недзе забрэша сабака, азавецца другі на гэты халаднаваты брэх — і сціхне, залезшы ў будку. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заграбу́шчы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які імкнецца пабольш захапіць сабе; прагны. Ёсць прагныя, з заграбушчымі рукамі, як гэты Забела, ёсць больш памяркоўныя, якія бяруць па патрэбе, з аглядкай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзеравя́чына, ‑ы, ж.
Разм. Кавалак дрэва; палена. [Палонны] кінуў камень ці кавалак дзеравячыны, каб пакласці па зямлю канваіраў, а самому ў гэты час далей адбегчы ад іх. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свінту́х, ‑а, м.
Разм. (звычайна з дружалюбна-дакорлівым адценнем). Тое, што і свіння (у 2, 3 знач.). А гэты свінтух Чарлі пад самым носам не бачыць нічога. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіняблу́знік, ‑а, м.
Уст. Чалавек, які носіць сінюю блузу; рабочы. У гэты момант з аднаго пакоя куляй вылецеў нейкі сіняблузнік і ледзь не збіў з ног Прыстрома. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сюдэ́й і сюдэ́ю, прысл.
Абл. У гэтым напрамку, у гэты бок. Я сюдэй пайду, — сказаў .. [чалавек], паказаўшы рукой у прасцяг сцежкі на ўзгорак, за якім мясціліся вясковыя гумны. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ілюстра́цыя ж., в разн. знач. иллюстра́ция;
і. кні́гі — иллюстра́ция кни́ги;
альбо́м ~цый — альбо́м иллюстра́ций;
гэ́ты пры́клад з’яўля́ецца ~цыяй да вы́казанай ду́мкі — э́тот приме́р явля́ется иллюстра́цией к вы́сказанной мы́сли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Барава́я: б. зямля ’ўрадлівая зямля’ (Шчарб.). Прыметнік баравы́ (ад *borъ ’бор’, гл.). У розных слав. мовах у залежнасці ад характару рэльефу гэты прыметнік азначае або дрэнную, або ўрадлівую зямлю. Рознае значэнне можа быць нават у блізкіх дыялектах. Падрабязна пра гэтую сітуацыю гл. Талстой, Геогр., 41.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
меха́ніка, -і, ДМ -ніцы, ж.
1. Раздзел фізікі аб руху цел у прасторы і сілах, якія выклікаюць гэты рух.
Тэарэтычная м.
2. Галіна тэхнікі, што займаецца пытаннямі прымянення вучэння пра рух і сілы для вырашэння практычных задач.
Прыкладная м.
3. перан. Складаная будова, сутнасць чаго-н. (разм.).
Хітрая м.
○
Нябесная механіка — раздзел астраноміі, які вывучае рух нябесных цел Сонечнай сістэмы.
|| прым. механі́чны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
М. рух.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сёння, прысл.
1. У гэты дзень.
С. паеду ў Полацк.
2. перан. Цяпер.
С. студэнт, а заўтра настаўнік.
3. у знач. наз., нескл., н. Цяперашні дзень.
На с. ўзяла білеты ў кіно.
На с. (перан.: у дадзены момант). Наша с. (перан.: цяперашняе жыццё).
◊
Не сёння, дык заўтра; не сягоння — заўтра (разм.) — вельмі хутка, у бліжэйшы час.
|| прым. сённяшні і сяго́нняшні, -яя, -яе.
На с. дзень (на сёння).
◊
Жыць сённяшнім днём — не думаючы пра будучае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)