святлоадда́ча, ‑ы, ж.
Спец. Колькасць святла, якую можа даць якая‑н. крыніца асвятлення за пэўны час. Святлоаддача электралямпы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ідыёма, -ы, мн. -ы, -ём, ж.
Выраз, сэнс якога не паддаецца даслоўнаму перакладу на іншую мову з-за неадпаведнасці яго значэння значэнням асобных састаўных элементаў, напр.: лынды біць (гультаяваць), даць лататы (уцячы).
|| прым. ідыяматы́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апаі́ць, апаю́, апо́іш, апо́іць; апо́ены; зак., каго (што).
1. Празмерна напаіць, даць многа вады, зрабіўшы гэтым шкоду.
А. коней.
2. Атруціць пітвом (уст.).
|| незак. апо́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. апо́йванне, -я, н. і апо́й, -ю, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падкава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак.
1. гл. каваць.
2. перан., каго (што) (звычайна у форме дзеепрым.). Падрыхтаваць, даць каму-н. запас неабходных ведаў, звестак (разм.).
Чалавек, добра падкаваны ў сваёй галіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стаі́ць, стаю́, сто́іш, сто́іць; сто́ены; зак., што.
1. Утаіць, зрабіць невядомым, нябачным для іншых (разм.).
С. прыбытак.
2. Не выказаць, не даць магчымасці заўважыць іншым (думкі, пачуцці і пад.).
С. нянавісць.
|| незак. сто́йваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Адказа́ць, адказ, ст.-бел. отказовати ’даць адказ’ (1481) (Нас. гіст.), отказъ ’адказ’ (1456) (Нас. гіст.) да казаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зда́ча ж.
1. в разн. знач. сда́ча; см. здава́ць;
2. (деньги) сда́ча;
◊ даць ~чы — дать сда́чи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прачуха́нка ’пакаранне за п’янства, строгае пакаранне за свавольства’ (Нас.), усыпаць прачуха́нца ’моцна пабіць’ (Ян.), даць прачуханкі ’даць наганяй’ (Янк. БФ), прочуха́нец ’прачуханка’ (ТС), ’гультай’ (Сцяшк. Сл.), прачу́хацца ’працверазіцца’ (Шат.), прочы́хацца ’ачухвацца’ (ТС). Рус. дыял. прочуха́нка ’наганяй, нагонка’, укр. дати прочуха́на, прочуха́нкі ’тс’ (гл. Макіенка, Бел.-рус. ізал., 111). Дэрываты ад прачухацца (гл. ачухацца) з суф. ‑анка, ‑анец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пы́цка старое ’шчака’, мн. л. пы́цкі: даць па пыцках (Даніл. Сл.), пы́цак: даць па пыцку (там жа, па твары?), сюды ж пыцо́к ’penis’ (драг., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), параўн. польск. дыял. pycek ’кавалак’, мажліва, сюды ж і славен. рîсек ’penis’. Утворана ад імітатыўнага *pykъ, гл. пы́цнуць, зыходная форма пы́цкаць ’дакранацца’; не выключана сувязь з *pyskъ, гл. пысак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што.
1. Праверыць, выпрабаваць.
А. новую тэхніку.
2. Даць афіцыйнае адабрэнне чаму-н.
|| незак. апрабо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. апрабо́ўванне, -я, н.
|| наз. апрабава́нне, -я, н. і апраба́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)